حدیث3 – جايگاه طب درروایات و قوانين اسلامی
فلسفه احكام و قوانين اسلامى، تكامل مادّى و معنوى جامعه انسانى است. از نگاه اسلام، بزرگترين نعمت الهى، سلامت جسم و بزرگتر از آن، سلامت جان است. همچنين، خطرناكترين بلاها، بيمارى جسم و خطرناكتر از آن، بيمارى جان است.
مسئله اين است كه اگر بيمارى، خطرناك ترين بلا و سلامت، بزرگترين نعمت است، اسلام كه تكامل و سعادت انسان را هدف خود قرار داده، براى مبارزه با بيمارىها و تأمين سلامت جامعه چه برنامهاى دارد؟ و به ديگر سخن، طب در احكام و قوانين اسلامى چه جايگاهى دارد؟
بررسى متون اسلامى به روشنى نشان مى دهد كه يكى از اهداف اصلى و حكمت هاى مهمّ احكام و مقرّرات اسلامى، طب پيشگيرانه، از طريق پيشگيرى از بيمارى ها و تأمين سلامت انسان است. خداوند متعال، تصريح مى كند كه قرآن و برنامه هاى نورانى و حيات بخش آن، جامعه بشر را به راههاى تأمين سلامت، رهنمون مى گردد:
خداوند، هر كه را از خشنودى او پيروى كند، به وسيله آن [كتاب] به راههاى سلامت، رهنمون مىشود. (مائده، 16.) و بدين سان، انسان مىتواند با پيوند با خدا و برنامههايى كه او براى زندگى بشر ارائه كرده، به بزرگترين نعمتهاى الهى دست يابد و نه تنها آخرت، بلكه سلامت و سعادت و خوشبختى دنياى خود را نيز تأمين نمايد:
هر كس پاداش دنيا مى خواهد، [بداند كه] پاداش دنيا و آخرت، نزد خداست. (نساء، آيه 134.) بر اين پايه، در اسلام، آنچه براى سلامت جسم و يا جان خطرناك و زيانبار است، حرام يا مكروه است و آنچه براى سلامت انسان، لازم و مفيد است، واجب يا مستحب، و آنچه سود و يا زيانى براى جسم و يا جان ندارد، مباح شناخته شده است. اين بدان معناست كه طبّ پيشگيرى در متن مقرّرات و احكام پنجگانه اسلام، تنيده شده و اجراى كامل و دقيق قوانين الهى در زندگى، سلامت جسم و جان انسان را به همراه دارد.
امام رضا عليه السلام، درباره حكمت مقرّرات الهى كه بر انسان حلال و يا حرام شده است، مىفرمايد:
«ما مىبينيم هر آنچه كه خداوند تبارك و تعالى حلال كرده، در آن، صلاح و بقاى بندگان است و بدان نيازى گريزناپذير دارند، و مىبينيم همه آنچه كه حرام شده است، بندگان، بدان نيازى ندارند و مىبينيم كه همه، موجب تباهى و زمينه نابودىاند.». (علل الشرائع، ص 592، بحار الأنوار، ج 65، ص 166.)
در اين سخن، امام تصريح مىفرمايد كه آنچه در مقررات الهى در زمينههاى مختلف (مانند: خوردن، آشاميدن، ازدواج و …)، حلال شمرده شده، امورى است كه مردم براى تأمين سلامت، رفاه و آسايش خود، بدان نياز دارند و مصالح زندگى و بقاى آنها وابسته به آن است و به عكس، آنچه تحريم شده، امورى است كه نه تنها مورد نياز مردم نيست، بلكه به زيان سلامت و آسايش آنان و موجب هلاكت آنهاست.
« بر گرفته از کتاب 40 حدیث طبی استاد مصطفی لبیکی.»
دیدگاهتان را بنویسید