مویز برای چی خوبه؟
مویز یکی از پر خاصیت ترین خشکبار های موجود است که از طریق خشک کردن انگور به وجود آمده و به این نوع کشمش یا انگور سیاه, شاهانی گفته میشود. مویز طعم کاملا شیرینی دارد. همچنین شما می‌توانید مویز را در رژیم های غذایی روزانه خود قرار دهید و از آنتی اکسیدان و آهن سرشار موجود در آن استفاده کافی را ببرید.
مویز خواص زیادی از قبیل درمان کم خونی, زیبایی, تقویت سیستم ایمنی همچنین برای پوست و مو استفاده زیادی دارد. این مقاله سفری است به دنیای شگفت‌انگیز مویز، از تاریخچه و انواع آن تا خواص و فواید بی‌نظیرش برای سلامتی و کاربردهای متنوع آن در آشپزی و صنعت.
سفری به اعماق تاریخ مویز
داستان مویز به هزاران سال پیش باز می‌گردد. شواهد نشان می‌دهد که انسان‌ها از دوران باستان انگور را خشک می‌کرده‌اند تا در فصل‌های سرد سال از آن لذت ببرند. در ایران نیز مویز از دیرباز مورد استفاده بوده و در متون تاریخی و ادبیات فارسی به وفور از آن یاد شده است. در شاهنامه فردوسی از مویز به عنوان یکی از خوراکی‌های پادشاهان یاد شده است و در طب سنتی ایران نیز از مویز برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شده است
انواع مویز
مویز در انواع مختلفی وجود دارد که هر کدام طعم و خواص خاص خود را دارند. رایج ترین انواع مویز عبارتند از:
* مویز بی‌دانه: این نوع مویز از انگور بی‌دانه تهیه میشود و به دلیل طعم شیرین و بافت نرمش بسیار محبوب است.
* مویز هسته‌دار: این نوع مویز از انگور هسته‌دار تهیه میشود و طعمی کمی ترش‌تر از مویز بی‌دانه دارد.
* مویز آفتابی: این نوع مویز به طور طبیعی در آفتاب خشک میشود و رنگ قهوه‌ای تیره‌ای دارد.
* مویز سایه‌ای: این نوع مویز در سایه خشک میشود و رنگ قهوه‌ای روشن‌تری دارد.
* مویز کشمشی: این نوع مویز از انگور های ریز تهیه میشود و طعم شیرینی دارد.
ارزش غذایی مویز
ارزش غذایی در هر 100 گرم عبارت است از:
- کالری: 283
- چربی کل:g 0.3
- چربی اشباع: 0 g
- کلسترول: 0 mg
- سدیم: 8 mg
- پتاسیم: 892 mg
- کربوهیدرات کل: 74 g
- فیبر خوراکی: 7 g
- قند: 67 g
- پروتئین: 4.1 g
- ویتامین ث: 4.7 mg
- آهن: 3.3 mg
- ویتامین ب6: 3.0 mg
- منیزیم: 41 mg
- کلسیم: 86 mg
- ویتامین دی: 0 IU
- ویتامین ب12: 0 µg
طبع مویز
طبع مویز گرم و تر می‌باشد به همین جهت برای افراد سوداوی بسیار خوب است.
خواص مویز
تقویت سیستم ایمنی:
مویز سرشار از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها است که به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند. این آنتی‌اکسیدان‌ها با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، از سلول‌های بدن در برابر آسیب محافظت می‌کنند و همچنین می‌تواند باعث کاهش التهابات شود.
بهبود سلامت قلب:
مویز منبع خوبی از پتاسیم است که به تنظیم فشار خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کند. پتاسیم با گشاد کردن عروق خونی، جریان خون را بهبود می‌بخشد و از فشار بیش از حد بر قلب جلوگیری می‌کند.
جلوگیری از کم خونی:
مویز سرشار از آهن و مس است که به تولید گلبول‌های قرمز خون و جلوگیری از کم خونی کمک می‌کند. آهن برای انتقال اکسیژن در بدن ضروری است و کمبود آن می‌تواند منجر به خستگی، ضعف و سرگیجه شود.
تقویت حافظه:
مویز منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها است که به محافظت از سلول‌های مغزی و تقویت حافظه کمک می‌کند. آنتی‌اکسیدان‌ها از سلول‌های مغزی در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند و به حفظ عملکرد شناختی مغز کمک می‌کنند. مویز سرشار از بور است که برای قدرت یادگیری و عملکرد بهتر مغز بسیار مهم است. مویز همچنین به سالم سازی و ترمیم سلول های مغز کمک کند.
مویز, کندر و عسل به صورت ناشتا کمک زیادی به بهبود حافظه و فهم بهتر مسائل می‌کند.
سلامت دستگاه گوارش:
مویز خواص آنتی باکتریایی بسیاری دارد در نتیجه استفاده آن به صورت ناشتا ضد عفونی کننده ای قوی برای دستگاه گوارش است و همچنین برای معده یک تقویت کننده عالی به حساب می‌آید و به هضم غذا نیز کمک می‌کند. اگر دچار یبوست شدید از مویز استفاده کنید تا فیبر موجود در آن به حرکات روده شما کمک کرده و باعث دفع بهتر شود.
تقویت استخوان‌ها:
مویز سرشار از کلسیم و منیزیم است که به تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها کمک می‌کند. کلسیم برای ساخت و حفظ استخوان‌های قوی ضروری است و منیزیم به جذب کلسیم توسط بدن کمک می‌کند. مویز سرشار از اسید اولئانولیک و عناصر طبیعی است که برای پوسیدگی دندان ها و حفظ آنها از میکروب بسیار مفید است. مویز همچنین به دلیل خاصیت ضد باکتریایی خود به بهداشت دهان و دندان کمک کرده و باعث از بین رفتن بوی بد دهان نیز میشود.
درمان تب:
وجود آنتی اکسیدان ها در مویز به پایین آمدن تب کمک کرده و از بروز بیماری ها جلوگیری می‌کند به همین دلیل نیز توصیه بسیاری از پزشکان است که از مصرف به اندازه‌ی مویز در زندگی خود غافل نشوید.
سلامت پوست:
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در مویز به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد و حفظ سلامت پوست کمک می‌کند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند منجر به چین و چروک، لکه‌های پیری و سایر علائم پیری زودرس شوند. همینطور وجود عنصر مس کمک زیادی به کلاژن سازی کرده که برای سلامت و زیبایی پوست مهم است.
عملکرد غدد:
یک خاصیت بزرگ عنصر مس کمک به تولید هورمون های تیروئیدی و بهبود عملکرد غده تیروئید است. تحقیقات نشان داده است کاهش سطح مس در بدن روی کم شدن هورمون های تیروئیدی تاثیر دارد که با خوردن مویز می‌توانید این کمبود را جبران کنید.
سلامت مو:
وجود آهن در مویز به گردش خون کمک کرده و به تقویت فولیکول های مو نیز اثر می‌بخشد که در نهایت منجر به افزایش رشد مو وجلوگیری از ریزش مو میشود. همچنین وجود ویتامین C در مویز به سلامت مو و حفظ رنگ طبیعی آن و جلوگیری از سفید شدن زود هنگام مو کمک می‌کند.
مویز برای زنان :
وجود اسید های آمینه در مویز شانس تخمک گذاری را افزایش می‌دهد و سیستم تولید مثل زنان را تقویت کرده و یک خوراکی بسیار مقوی هم برای زنان هم برای مردان به حساب می‌آید. مویز به درمان علائم سندروم پیش از قاعدگی نیز کمک می‌کند.
مویز برای مردان:
خستگی و انرژی کم خود را با استفاده از مویز یا بهتر بگوییم ترکیب عسل با مویز از بین ببرید. مویز به دلیل داشتن مقادیر بالای روی، منیزیم و ویتامین B6، به تقویت قوای جنسی مردان و افزایش میل جنسی آنها کمک می‌کند.
روی برای تولید اسپرم و افزایش تعداد و تحرک آنها ضروری است.
منیزیم به بهبود جریان خون در اندام تناسلی و نعوظ بهتر کمک می‌کند.
ویتامین B6 نیز برای تولید هورمون‌های جنسی مردانه مانند تستوسترون ضروری است.
افزایش قدرت باروری: مویز به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها، از اسپرم‌ها در برابر آسیب‌های رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و کیفیت و سلامت آنها را افزایش می‌دهد.
همچنین، مویز به افزایش تعداد و تحرک اسپرم‌ها کمک می‌کند و شانس باروری را در مردان افزایش می‌دهد.
پیشگیری از سرطان پروستات: مویز به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها، از سلول‌های پروستات در برابر آسیب‌های رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می‌دهد.
همچنین، برخی مطالعات نشان داده‌اند که مویز می‌تواند به مرگ سلول‌های سرطانی پروستات کمک کند.
کاهش کلسترول:
مویز حاوی پلی فنول‌هایی است که به کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) در خون کمک می‌کند. این امر به نوبه خود خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.
تنظیم قند خون:
مویز دارای فیبر بالایی است که به تنظیم قند خون کمک می‌کند. فیبر با کند کردن سرعت جذب قند در خون، از افزایش ناگهانی قند خون بعد از غذا جلوگیری می‌کند.
بهبود بینایی:
مویز حاوی لوتئین و زآگزانتین است که آنتی‌اکسیدان‌های کاروتنوئیدی هستند. این آنتی‌اکسیدان‌ها از چشم در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید محافظت می‌کنند و خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی مانند دژنراسیون ماکولا را کاهش می‌دهند.
تقویت سیستم عصبی:
مویز حاوی ویتامین B6 است که برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری است. ویتامین B6 به تولید انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین و دوپامین کمک می‌کند که نقش مهمی در تنظیم خلق و خو، خواب و تمرکز دارند. اگر از آن دسته افراد هستید که هنگام اضطراب و استرس به پرخوری روی می‌آورید پیشنهاد می‌کنیم مویز را نزدیک خود نگه‌دارید تا از فواید ضد استرس آن نیز بهره ببرید.
جلوگیری از سرطان:
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در مویز به محافظت از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. رادیکال‌های آزاد می‌توانند منجر به جهش در DNA سلول‌ها و در نهایت به سرطان شوند.
سم زدایی:
وجود فیبر در مویز که یکی از عناصر مهم برای پاکسازی کلیه ها بشمار می‌آید کمک زیادی به سلامت آن و همینطور باعث سم زدایی و دفع مواد زائد از بدن میشود.
افزایش انرژی:
مویز منبع خوبی از کربوهیدرات‌ها و قندهای طبیعی است که سطح انرژی شما را افزایش داده و روزی پر از انرژی برای شما می‌سازد.
مویز در بارداری: گنجینه‌ای از سلامتی برای زنان باردار و جنین
مویز، این میوه‌ی خشک و شیرین، فواید شگفت‌انگیزی برای سلامتی زنان باردار و جنین آنها دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این خواص اشاره می‌کنیم:
منبع غنی از آهن:
* کمبود آهن در دوران بارداری شایع است و می‌تواند منجر به کم خونی و عوارض آن مانند خستگی، ضعف و تنگی نفس شود.
* مویز منبع غنی از آهن است که به تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند و از کم خونی در دوران بارداری پیشگیری می‌کند.
تقویت سیستم ایمنی:
* مویز به دلیل داشتن ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و از مادر و جنین در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها محافظت می‌کند.
کاهش یبوست:
* یبوست در دوران بارداری شایع است و می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.
* مویز به دلیل داشتن فیبر، به تنظیم حرکات روده و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند.
کاهش فشار خون:
* فشار خون بالا در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به پره اکلامپسی را افزایش دهد.
* مویز به دلیل داشتن پتاسیم، به تنظیم فشار خون کمک می‌کند و از ابتلا به پره اکلامپسی پیشگیری می‌کند.
رشد و نمو جنین:
* مویز منبع غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین B6، کلسیم، منیزیم و اسید فولیک است که برای رشد و نمو جنین ضروری هستند.
* کلسیم برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌های جنین ضروری است.
* منیزیم به رشد عضلات و اعصاب جنین کمک می‌کند.
* اسید فولیک از نقص لوله عصبی در جنین پیشگیری می‌کند.
مویز برای ورزشکاران و بدنسازان:
مویزیکی از منابع مهم برای تامین انرژی شما هنگام ورزش است و یک منبع پروتئینی عالی برای شما ورزشکاران عزیز می‌باشد که برای عضله سازی نیاز به پروتئین دارید. وجود پروتئین در مویز همچنین برای گیاهخواران نیز مفید است و کمک می‌کند با فیبر بالای خود شما تا مدت زمانی طولانی احساس سیری کنید.
انتخاب و نگهداری مویز
انتخاب مویز: مویز های باکیفیت، رنگ تیره و یکنواختی دارند و عاری از هرگونه کپک، لکه یا خرابی هستند.
نگهداری مویز: مویز را باید در ظرف دربسته و در جای خنک و خشک نگهداری کرد.
مضرات و موارد منع مصرف مویز
با وجود فواید و خواص بی‌شماری که مویز دارد، مصرف بیش از حد آن می‌تواند مضراتی نیز به همراه داشته باشد. در اینجا به برخی از مضرات و موارد منع مصرف مویز اشاره می‌کنیم:
افزایش قند خون: مویز به دلیل دارا بودن قند طبیعی (فروکتوز) می‌تواند قند خون را افزایش دهد. بنابراین، افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف مویز احتیاط کرده و آن را در حد اعتدال مصرف کنند.
افزایش وزن: مویز کالری نسبتا بالایی دارد. هر 100 گرم مویز حدود 250 کالری انرژی ارائه می‌دهد. بنابراین، مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به افزایش وزن شود. افراد دارای اضافه وزن یا چاق باید در مصرف مویز احتیاط کنند.
مشکلات گوارشی: مصرف زیاد مویز می‌تواند منجر به نفخ، شکم درد و اسهال شود. این امر به دلیل فیبر بالای موجود در مویز است. افراد دارای مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) باید در مصرف مویز احتیاط کنند.
تداخل با داروها: مویز می‌تواند با برخی از داروها تداخل داشته باشد. به عنوان مثال، مویز می‌تواند با داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین تداخل داشته باشد و خطر خونریزی را افزایش دهد. افراد مصرف‌کننده داروهای خاص باید قبل از مصرف مویز با پزشک خود مشورت کنند.
موارد منع مصرف:
* افراد مبتلا به دیابت: به دلیل افزایش قند خون
* افراد دارای اضافه وزن یا چاق: به دلیل کالری بالا
* افراد دارای مشکلات گوارشی: به دلیل فیبر بالا
* افراد مصرف‌کننده داروهای خاص: به دلیل احتمال تداخل با داروها
نکات مهم:
* اعتدال در مصرف: کلید بهره‌مندی از فواید مویز، مصرف آن در حد اعتدال است. به طور کلی، توصیه میشود که روزانه حداکثر 30 تا 50 گرم مویز مصرف شود.
* نوشیدن آب: برای جلوگیری از مشکلات گوارشی.
* مشورت با پزشک: افراد دارای شرایط خاص سلامتی.
کاربردهای مویز
مویز علاوه بر اینکه یک خوراکی خوشمزه و مغذی است، کاربردهای متنوعی نیز در آشپزی و صنعت دارد. از مویز می‌توان در تهیه انواع غذاها، دسرها، شیرینی‌ها و نوشیدنی‌ها استفاده کرد. همچنین از مویز در صنایع مختلف مانند داروسازی، آرایشی و بهداشتی نیز استفاده میشود.
در اینجا چند نمونه از کاربردهای مویز در آشپزی آورده شده است:
- پلو: مویز یکی از مواد اصلی پلوهای مجلسی ایرانی مانند پلو شیرازی، پلو مربای انجیر و پلو مخلوط است. طعم شیرین و عطر دل‌انگیز مویز، این پلوها را به غذایی بی‌نظیر تبدیل می‌کند.
- خورشت: از مویز می‌توان در تهیه انواع خورشت‌ها مانند خورشت آلو، خورشت فسنجان و خورشت قیمه استفاده کرد. مویز طعم و مزه منحصر به فردی به خورشت‌ها می‌دهد و به تعادل طعم ترش و شور آنها کمک می‌کند.
- کشک و بادام: مویز یکی از مواد اصلی کشک و بادام است که به عنوان یک دسر سنتی ایرانی سرو میشود. ترکیب مویز، کشک، بادام و گردو طعمی بی‌نظیر و دلچسب را خلق می‌کند.
- حلوا: از مویز می‌توان در تهیه انواع حلوا مانند حلوا گردویی، حلوا مسقطی و حلوا هویج استفاده کرد. مویز به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی، طعم و مزه دلچسبی به حلوا می‌دهد.
- نان: از مویز می‌توان در تهیه نان‌های سنتی مانند نان سنگک و نان تافتون استفاده کرد. مویز طعم و مزه شیرینی به نان می‌دهد و همچنین باعث میشود نان ماندگاری بیشتری داشته باشد.
- کوکو: مویز را می‌توان به عنوان یکی از مواد اولیه در تهیه کوکو سبزی، کوکو سیب زمینی و دیگر کوکو ها استفاده کرد.
- سالاد: اضافه کردن مویز به سالاد فصل یا سالاد میوه، طعمی شیرین و دلچسب به آن می‌دهد و ارزش غذایی آن را افزایش می‌دهد.
- شیرینی: از مویز می‌توان در تهیه انواع شیرینی مانند شیرینی نخودی، شیرینی گردویی و شیرینی برنجی استفاده کرد.
همچنین در انواع دیگر کیک و شیرینی ها و فرنی ها از این آجیل خوشمزه و مقوی استفاده کرد.
نکته: در دستورات اسلام ذکر شده است که خوردن 21 عدد مویز به صورت ناشتا تاثیر زیادی برای تقویت حافظه و کمک به یادگیری بهتر دارد و اثرات قابل توجهی در پیشگیری از بیماری ها و سلامت بدن دارد.
هسته مویز
از خواص هسته مویز نیز غافل نشویم که آنتی اکسیدان سرشاری دارد. مانند توکوفرول, فنول ها, ویتامین C, بتاکاروتن, پروانتوسیانیدین و ویتامین E و بسیاری عناصر مهم قابل توجه دیگر که برای سلامتی مفید است را داراست از قبیل: پیشگیری از سرطان های سینه, پوست و پروستات, کمک به بیماری هایی که چشم از طریق دیابت و دلایل دیگر مبتلا میشود, کمک به پاکسازی روده ها,مانع از ترومبوز, درمان التهابات و عفونت ها مانند عفونت ادرار, بهبود گاستریت, بهبود ورم معده و درمان بیماری ها و مشکلات پوستی, درمان آرتریت, بهبود سینوزیت و درماتیت, درمان ریزش مو، تصفیه‌ی خون، ، کنترل فشار خون و مقابله با آلودگی و دفع سموم بدن.
نتیجه گیری:
مویز، گنجینه‌ای از سلامتی و طعم است که فواید بی‌شماری برای سلامتی انسان دارد. از تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌ها گرفته تا افزایش قدرت باروری و شادابی پوست، مویز یار همیشگی سلامتی و تندرستی است.
طعم دلچسب و دلنشین مویز، آن را به یک میان وعده‌ی ایده‌آل تبدیل کرده است. چه در تنهایی و چه در کنار چای و آجیل، مویز می‌تواند لحظات شیرین و دلچسبی را برای شما رقم بزند.
با گنجاندن مویز در سبد غذایی خود، قدمی مهم در جهت سلامتی و شادابی خود بردارید و از فواید بی‌نظیر این میوه‌ی شگفت‌انگیز بهره‌مند شوید. مویز، هدیه‌ای ارزشمند از طبیعت، که طعم و سلامتی را به ارمغان می‌آورد.