🤰 بارداری و نوزاد

عوامل ناباروری و نقش تغذیه در ناباروری مردان و زنان (بسیار مهم)

عوامل ناباروری

براساس آمار رسمی حدود 20 درصد زوج‌ها ناباروری را تجربه می‌کنند. عوامل ناباروری مختلف است و می‌توان این عوامل و دلایل را به مشکلات جسمی و ژنتیکی زوجین و سبک زندگی تقسیم کرد.
بحث تغذیه یکی از مهم‌ترین مواردی است که پزشکان به عنوان یک فاکتور در ایجاد ناباروری به آن اشاره می‌کنند و گروهی از آن‌ها معتقدند وجود محصولات تراریخته می‌تواند نقش بسیاری در این زمینه داشته باشد؛ به‌ویژه آن‌که پژوهش‌های متعددی در سطح بین‌المللی نشان از ارتباط میان استفاده از این محصولات و افزایش ناباروری دارد.

ناباروری اصولاً به مواردی گفته می‌شود که یک زوج در طول یک سال رابطه جنسی، موفق به ایجاد جنین نشوند. ناباروری اولیه به مواردی مربوط می‌شود که زوج برای اولین‌بار تصمیم به تشکیل جنین دارند اما ناباروری ثانویه زمانی اتفاق می‌افتد که زوجین پس از یک‌بار بچه‌دار شدن، به دلایلی جنین بعدی را از دست بدهند. برای زنان بیش از 35 سال حداقل تلاش 6 ماهه و برای زنان کم‌تر از این سن حداقل تلاش یک ساله وضعیت ناباروری را مشخص می‌کند.
دکتر آراسته، متخصص اورولوژی و آندرولوژی احتمال باروری در طول یک ماه را برای سالم‌ترین افراد فقط 20 درصد، در 6 ماه 75 درصد و در یک سال 90 درصد دانست.

وضعیت ناباروری در ایران

رییس پژوهشگاه و مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا با بیان اینکه حدود 20درصد از زوج های کشور ما نابارور هستند، تشریح کرد: میزان ناباروری در کشور ما نسبت به میزان آمار سازمان بهداشت جهانی کمی بیشتر است. یعنی حدود 20 درصد و در واقع امروزه به یاری پیشرفتی که در درمان ناباروری صورت گرفته این ادعا وجود دارد که تمامی انواع ناباروری و همه زوجین نابارور قابلیت درمان دارند که این امر وابسته به شرایط و الزاماتی است که باید از سوی زوجین پذیرفته شود.
به گزارش اکسیرطب، ناباروری اگرچه مشکل امروز و دیروز نیست، اما خوشبختانه در حال حاضر، شرایط مناسب درمان این مشکل در کشور شکل گرفته و به این ترتیب، برچسب‌ها و مشکلات، نگرانی‌ها و پیامدهای ناشی از ناباروری کمرنگ‌تر شده است.
بر اساس آمار “دفتر سلامت و جمعیت خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی”، حدود سه میلیون زوج نابارور در کشور ما وجود دارد و مراکز درمان ناباروری از جمله تخصصی ترین مراکزی هستند که ممکن است هر زوجی روزی به آن ها مراجعه کند، بنابراین در برنامه‌ای تحت عنوان “پایان ناباروری” با حضور رییس پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری “ابن سینا” و مدیر این مرکز،  کلیات درمان ناباروری بررسی شد.

رشد ناباروری در سال‌های اخیر چگونه بوده است؟

سال 91 محمد‌مهدی آخوندی، رییس پژوهشگاه ابن‌سینا اعلام کرد که در تمام کشورها آمارهایی درباره نرخ باروری وجود دارد و آن‌ها مطابق همین آمار متوجه شده‌اند که در 15 سال اخیر ناباروری رشد داشته است، اما در کشور ما چنین آماری وجود ندارد که بتوانیم مقایسه کنیم.
همچنین مرکز فوق‌تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن‌سینا با آمارگیری از 17 هزار زوج ایرانی مشخص کرد که 20.2 درصد زوجین ایرانی نابارورند که از میانگین جهانی بالاتر است. یعنی از هر10 زوج، 2 زوج نابارور هستند. همچنین میزان ناباروری مردان بیشتر از زنان ارزیابی شد.

باروری یا نازایی چه ربطی به مزاج دارد؟

با وجود اینکه عوامل ناباروی و علل آن بسیار زیاد و حتی ناشناخته است ، اما یکی از عوامل آن را مربوط به زمینه های مزاجی زن و مرد می دانند . حکمای طب سنتی عقیده دارند در صورتی که رحم بسیار گرم یا بسیار سرد باشد نطفه مرد منعقد نمی شود و توان تولید جنین را ندارد . اما در صورتی که گرمی و سردی رحم در یک وضعیت تقریبا متعادل باشد قابلیت باروری نطفه بالا می رود .

حال اگر این اعتدال رو به گرمی باشد جنین مذکر و اگـــر رو به سردی باشد جنین مؤنث خواهد شد . در اکثر موارد وقتی مزاج کلی بدن گرم باشد مزاج اندام جنسی هم گرم است و وقتی مزاج کلی بدن سرد باشد مزاج اندام جنسی هم سرد خواهد بود . البته علاوه بر طبع سرد یا گرم عوامل دیگری هم در ایجاد جنسیت جنین دخیل است .

این را هم بدانید یکی از علل شایع نازایی ، شیوه غلط مقاربت است که طبق آمار موجود در مراکز درمانی طب سنتی ، تعدادی از نازاییها با اصلاح این شیوه حل شده است.

مهم ترین عوامل ناباروری در مردان و زنان را بشناسید

1) سبک زندگی و ناباروری

شیوه رایج زندگی انسان‌ها روی وضعیت سلامتی آن‌ها بسیار مؤثر است. نوع تغذیه، پوشش مناسب، زمان خواب و بیداری، آب‌و‌هوا و ورزش از جمله مواردی است که نقش به‌سزایی در سلامتی عمومی بدن دارد. بسیاری از این موارد در ناباروری نیز مؤثرند. محققان معتقدند استعمال سیگار، قلیان، اعتیاد به مواد مخدر، غذای آماده، استرس، استفاده از ظروف پلاستیکی، مصرف مشروبات الکلی، فرکانس‌های موبایل، وعده‌های غذایی نامنظم و گرسنگی‌های طولانی‌مدت روی باروری اثر منفی دارد. استفاده از مکمل ورزشی به دلیل به‌هم خوردن تعادل هورمونی، فرد را در معرض ناباروری قرار می‌دهد.
مشاغلی که منجر به نشستن در ساعات طولانی می‌شود، استفاده مدام از حمام بسیار داغ، سونا و جکوزی، قراردادن لپ‌تاپ روی پاها و پوشیدن لباس تنگ از عوامل نازایی در مردان شناخته می‌شود. چاقی بیش از اندازه نیز از دلایل ناباروری زنان است که عموماً با نوع تغذیه و سبک زندگی فرد در ارتباط است.

2) نقش تغذیه در ناباروری

متأسفانه در کشور ما فعالیت‌های فیزیکی کاهش پیدا کرده است. در رژیم غذایی نیز به فست‌فودها تمایل زیادی پیدا شده است که همین امر باعث به‌هم خوردن متابولیسم بدن می‌شود و در نتیجه با افزایش وزن نوجوانان و جوانان روبه‌رو هستیم که خود عامل مساعد‌کننده‌ای برای ناباروری است.
در نتیجه توصیه می‌کنیم به‌طورکلی فست‌فودها کنار گذاشته شوند و سعی شود مواد غذایی طبیعی باشند. همچنین ظروف پلاستیکی سمومی دارند که در صورت قرار دادن مواد غذایی در آن‌ها می‌توانند در احتمال ناباروری نقش داشته باشند.
پس زوج‌ها در تغذیه خود تا آن‌جایی‌که می‌شود از سموم محیطی دوری کنند و از مواد غذایی که متخصصان احتمال می‌دهند در ایجاد ناباروری تأثیر داشته باشد پرهیز کنند. به زنان توصیه می‌کنم فعالیت‌های فیزیکی و رژیم غذایی خوبی داشته باشند. زنان نابارور حتماً به پزشک مراجعه کنند و دستورات پزشک را انجام دهند.
برای برخی موارد ناباروری حتماً کاهش وزن می‌تواند نقش بسیار مهمی در اصلاح روند و الگوی تخمک‌گذاری آن‌ها داشته باشد. گاهی در سندروم تخمدان پلی‌کیستیک یا کیست‌های تخمدان کاهش 5 درصدی وزن، بسیاری از مشکلات بیمار را حل می‌کند.

3) محصولات تراریخته

عوامل ناباروری

* محصولات تراریخته و باروری در کشورهای درحال‌توسعه

چندی است گروهی از پزشکان بحث تأثیر منفی مواد تراریخته روی باروری را مطرح می‌کنند. همچنین دکتر احمد حمزه، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز نقش عمده‌ای برای محصولات تراریخته در بروز ناباروری‌ها قائل شده است. مهندسی ژنتیک یکی از شاخه‌های مهم بخش کشاورزی است که دستاوردهای مهمی را در سالیان اخیر به‌همراه داشته است.
یکی از دست‌آوردهای مناقشه‌انگیز این دانش، تولید محصولات تراریخته (Genetically Modified Organisms) است که در حال حاضر، یک بحث علمی، اقتصادی، پزشکی، محیط زیست، امنیت غذایی، و اخلاقی مهم در کشورهای مختلف، بسته به الگوهای مختلف فرهنگی-اقتصادی و نیز در سطح بین‌الملل نظیر سازمان تجارت جهانی (WTO) به راه انداخته است.

کشورهای غرب اروپا، استرالیا و ژاپن، خواستار لغو واردات و تولید محصولات تراریخته و یا الزام فروشندگان محصولات غذایی برای قرار دادن برچسب مخصوص برای تفکیک این محصولات از محصولات طبیعی هستند. این در حالی است که بیشترین شکاف، چه از نظر تولید و چه مصرف، میان کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه است. از جمله این دغدغه‌ها، موضوع سلامت و به‌طورخاص، سلامت باروری است.

* محصولات تراریخته؛ تولید، مصرف، و بحث‌های جمعیت

حامیان مهندسی ژنتیک در کشاورزی معتقدند در طول تاریخ پیدایش تمدن بشری و از زمانی که انسان با سبک زندگی یکجانشینی و اقتصاد کشاورزی آشنا شد، همواره تلاش برای بهبود بخشیدن به کیفیت و مرغوبیت محصولات کشاورزی از طریق انتقال ژن‌ها مدنظر بوده است. البته این تلاش تنها از طریق انتقال ژن‌های یک گونه به یکدیگر صورت گرفته و در بهترین حالت، زمان زیادی، شاید ۱۵ سال، برای به‌دست آوردن کیفیت مطلوب از این طریق، زمان صرف می‌شده است.
دانش مدرن تولید تراریخته، یعنی تجمیع تمامی صفات مطلوب چندین گونه نزدیک، در یک گونه خاص از طریق تزریق این صفات و نه لقاح طبیعی. این دانش به تولیدکننده امکان می‌دهد تا ترکیب ژنتیکی مطلوب خود را در مدت زمان کوتاه و با تنوع بیشتری تحقق بخشد.

بیشتر تحقیقات مربوط به کشاورزی تراریخته در کشورهای توسعه‌یافته آمریکا، اروپا و آمریکای لاتین انجام شده است. در این کشورها نیز این تحقیقات عمدتاً زیرنظر شرکت‌های علوم زندگی (life sciences) همچون Bayer CropScience، BASF، Dow AgroSciences،DuPont‪/Pioneer، LimaGrain، Monsato و Syngenta صورت می‌گیرد.‬.
اولین محصول تراریخته در شکل مدرن آن، در سال ۱۹۹۴ تولید شد؛ گوجه‌فرنگی تأخیری محصول شرکت آمریکایی Calgene. تولید چنین محصولاتی از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۴، صد برابر شده است. مساحت زمین‌های زیرکشت محصولات تراریخته در همین بازه زمانی از 1.7میلیون هکتار به 181.5میلیون هکتار رسیده که سهم کشورهای درحال‌توسعه از آن روبه‌افزایش است. از میان ۲۸ کشور پرورش‌دهنده این نوع محصولات، ۲۰ کشور درحال‌توسعه و ۸ کشور، توسعه‌یافته هستند.

مزایای قطعی محصولات تراریخته نسل اول عبارتند از: افزایش تولید، کاهش هزینه‌های کشت، افزایش سود کشاورزی و بهبود سلامت و محیط زیست. مهندسی ژنتیک در حال حاضر در نسل دوم این محصولات به‌دنبال تکثیر برنج غنی‌شده با آهن، ویتامین آ و ای، و لیسین؛ سیب‌زمینی با نشاسته و اینولین بیشتر؛ واکسن‌های خوراکی در ذرت، موز، و سیب‌زمینی است.
معایب و خطرات مصرف محصولات تراریخته نیز از این قرار ذکر شده‌اند: ایجاد ناخواسته آلرژی‌های جدید در مواد غذایی؛ احتمال رسوخ تراریخته‌ها از محصول به گونه‌های وحشی؛ احتمال افزایش مقاومت آفت‌ها به توکسین‌های این محصولات؛ و خطر تأثیر این توکسین‌ها بر ارگانیسم‌های غیرهدف.

* محصولات تراریخته و بازار کشورهای درحال‌توسعه
یکی از اعتقادات مطرح در رابطه با مصرف محصولات تراریخته آن است که (علی‌رغم توسعه دانش و محصولات تراریخته در کشورهای توسعه‌یافته)، کشورهای درحال‌توسعه بهترین بازار مصرف این محصولات هستند. درواقع، این روندی است که در آن، کشورهای توسعه‌یافته از طریق تولید دانش (تراریخته) در حقیقت به تعیین شرایط در سایر کشورها اقدام کرده‌اند.

* مصرف محصولات تراریخته و عوارض باروری
در اروپا، شرکت‌های غذایی چون Kellogg، Pepsi، Coke و Kraft استفاده از محصولات تراریخته در تولیدات خود را به‌دلیل مخالفت مصرف‌کنندگان، متوقف کرده‌اند. این کشورها، کمتر از ۳ دهم درصد از کل محصولات تراریخته جهان را تولید می‌کنند. گزارشی از سوی آکادمی آمریکایی پزشکی و محیط زیست نیز در گزارشی اعلام کرده است: «رابطه علی میان مواد غذایی تراریخته و تأثیرات نامطلوب بر سلامت، بسیار جدی است». ازاین‌رو، در آمریکا تفکیک مواد تراریخته از محصولات عادی، خواسته اکثریت مصرف‌کنندگان است.

* آرژانتین، سویای تراریخته و افزایش ناباروری
گزارش‌هایی در سال ۲۰۰۲، حاکی از آن بود که ساکنان مناطقی از آرژانتین که کشت سویای تراریخته از سال ۲۰۰۰ در آن ایجاد شده بود، با افزایش اختلالات زایمان، ناباروری، تولد جنین مرده، سقط و انواع سرطان روبه‌رو شده‌اند.
برخی پژوهش‌ها و مطالعات که نشان می‌دهد میان استفاده از محصولات تراریخته و ناباروری رابطه وجود دارد

در سال ۲۰۰۸، نتایج یک مطالعه از سوی دولت استرالیا نشان داد که موش‌هایی که با ذرت تراریخته تغذیه شده بودند در نسل سوم و چهارم، بچه‌های کمتری از موش‌هایی داشتند که از محصولات عادی تغذیه شده‌اند. این تفاوت در میزان باروری در این مطالعه به منبع تغذیه موش‌های گروه کنترل و موش‌های مورد آزمون نسبت داده شده است.
نانسی سوانسون، دکترای فیزیک، عضو تیم تحقیقاتی نیروی دریایی آمریکا، دارنده پنج اختراع ثبت‌شده، ۳۰ مقاله علمی و 2 کتاب درباره زنان و علوم، بعد از آن‌که در اثر قطع مصرف مواد تراریخته بهبودی خود از چندین اختلال سلامت را شاهد بود، به مطالعه محصولات تراریخته پرداخت که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد.

طبق مقاله سوانسون، مصرف مواد تراریخته عامل اختلال در عملکرد اندوکرین و لذا اختلال در هر سیستمی می‌شود که تحت‌تأثیر هورمون‌ها عمل می‌کند. ناباروری در کنار اختلال زایمان، باعث چاقی، اختلال در انزال، سرطان سینه، اختلال در رشد جنسی و اختلال در رشد جنین، نوزاد و کودک می‌شود.

برخی مطالعات حاکی از تغییر رنگ بیضه برخی جانداران در اثر مصرف مواد تراریخته هستند. برخی دیگر، حکایت از تغییر اسپرم و درنتیجه، کاهش دفعات بارداری در جانداران دارد. مصرف کمترین میزان مواد تراریخته در جانداران، تغییراتی در دی‌ان‌ای را در پی داشته است.

باروری موجودات ماده نیز به‌همین نسبت تحت‌تأثیر مواد فراریخته است؛ به‌طوری‌که مطالعه حیوانات ماده تغذیه‌شده با مواد تراریخته حاکی از افزایش ناباروری و زایمان‌های زودرس، وزن کم نوزاد و مرگ نوزادان (۹۹٪ در مقایسه با ۱۰٪ در حیوانات تغذیه شده با مواد غیرتراریخته) بعد از تولد است.
برخی منابع حاکی از آن هستند که از سال ۱۹۷۰، تولید اسپرم در مردان جهان به‌میزان ۴۰ تا ۵۰ درصد (از 4.4 در ۱۹۷۰ به 2.5در۲۰۱۴) کاهش یافته است. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که براساس آن می‌توان جمعیت آینده جهان را کشور به کشور پیش‌بینی کرد.

عوامل ناباروری

* کشورهای در حال توسعه بازار محصولات تراریخته
ثبات جمعیت زمانی حاصل می‌شود که نرخ باروری (تعداد کودک به‌ازای هر زن) در حدود 2.1 باشد. این میزان در حال حاضر، در بیشتر کشورهای جهان (غیر از آفریقا)، بین یک تا 2 فرزند است که علاوه‌بر کاهش نرخ باروری، به مرگ‌و‌میر نوزادان پس از تولد نیز مربوط است.
در سال ۱۹۷۰، کمترین نرخ باروری مربوط به فنلاند (1.8) بود که این جایگاه در حال حاضر متعلق به کشور درحال‌توسعه سنگاپور (0.8) است. بیشترین کاهش نرخ باروری نیز در کشورهای درحال‌توسعه لیبی، مالدیو، کویت، قطر، بنگلادش، کره جنوبی، امارات، برونئی و ایران رخ داده است. پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان نیز شاهد کاهش قابل توجه موالید بوده‌اند (هند از 5.5 به 2.4 و چین از 5.5 به 1.6).

با وجود این‌که مطالعه دقیقی برای بررسی همبستگی‌های میان مصرف مواد تراریخته و کاهش نرخ باروری در سطح جهانی یا ملی صورت نگرفته است، می‌توان هم‌زمانی کاهش جهانی باروری و افزایش مصرف مواد تراریخته را به‌خصوص با تأکید بر الگوی جمعیتی چین و هند، با هم مرتبط دانست. با توجه به این واقعیت، و نیز بی‌میلی مصرف‌کنندگان اروپایی و آمریکایی به مصرف مواد تراریخته علی‌رغم توسعه این دانش در این کشورها، عامل بروز نگرانی از هدایت عوارض مصرف این مواد به بخش‌های جمعیتی ویژه‌ای در دنیاست که تحت عنوان کشورهای درحال‌توسعه یا جنوب می‌شناسیم.

داشتن فرزند یکی از دلایل اصلی ازدواج بسیاری از زوجین است و فرزند آوری از مهم‌ترین، شیرین‌ترین و گاه پرمخاطره‌ترین دوران زندگی بشمار می‌رود. بر اساس آخرین تحقیقات، از هر شش زوج یک زوج دچار مشکلات ناباروری است و این رقم در دو دهه‌ی گذشته پنجاه‌درصد افزایش داشته است. ناباروری عاملی استرس‌زا در زندگی بوده و افراد را با انواعی از مشکلات روحی و روانی جدی مواجه می‌سازد. درمان‌های متفاوتی برای ناباروری وجود دارد که شامل جراحی‌، IVF، اهدای تخمک، اهدای جنین و غیره است.

به طور کلی بسیاری از روش‌های نام برده شده در بالا، پرهزینه بوده و احتمال موفقیت پایینی دارند، همچنین نمی‌توان نقش انکارناپذیر تغذیه سالم و لزوم رعایت رژیم‌های غذایی خاص در این دوره‌ی حساس را نادیده گرفت، لذا منطقی است که کمبود برخی مواد غذایی حیاتی می‌تواند منجر به ناباروری شود. به زبانی دیگر بارداری برای بدن اقدامی پرهزینه است و درصورتی‌که ذخایر بدنی زوجین کم باشد بدن به‌طور خودکار مانع از باروری می‌شود. ازاین‌رو به منظور افزایش احتمال باروری، باید کلیه گروه‌های غذایی در حد نیاز مصرف شوند و در این ‌بین مواد غذایی مهم‌تر شامل موارد زیر است:

  • اسیدهای چرب ضروری در روغن‌های مایع گیاهی همچون روغن کنجد، کانولا، سویا، ذرت، آفتابگردان
  • دریافت منابع ویتامین E برای سلامت اسپرم، شامل کنجد، بادام، تخم آفتابگردان و جوانه گندم
  • دریافت منابع روی شامل صدف خوراکی، جگر، غلات صبحانه غنی‌شده باروی، سینه مرغ
  • مصرف لبنیات پرچرب و شیر کامل به‌منظور تامین کلسیم و آمینواسیدهای ضروری
  • دریافت مرکبات، کلم بروکلی، توت‌فرنگی و انبه به‌منظور تامین ویتامین C
  • دریافت پروتئین‌های گیاهی نظیر لوبیا و نخودفرنگی که برخلاف پروتئین‌های حیوانی موجب افزایش حساسیت به باروری می‌شوند

پژوهش‌ها نشان می‌دهد‌‌ که تغذیه ناسالم علاوه بر آن که می‌تواند سبب بروز بیماری‌ در افراد شود، بر کیفیت و قدرت نطفه نیز اثر نامطلوب گذاشته، باعث ناباروری نیز می‌شود. توجه به تغذیه سالم نیز تنها مختص زنان نیست بلکه مردان هم باید عادت‌های نادرست تغذیه خود را اصلاح کنند.

4) ناباروری در اثر لاغری و چاقی مفرط

یکی دیگر از عوامل ناباروری در فرد، لاغری یا چاقی بیش از حد می باشد. مطالعات نشان داده است لاغری مفرط باعث اختلال در عملکرد هیپوتالاموس ، غده هیپوفیز و تخمدان می ‌شود و در نهایت سیکل قاعدگی نامنظم می شود و بارداری ناموفق خواهد شد . البته وزن بالا نیز می تواند سلامت جنسی را مختل کرده و در رشد و سلامت تخمک ‌ها تاثیر سوء گذاشته و میل جنسی زنان را دستخوش تغییرات قرار دهد . چاقی شکمی در مردان هم می تواند اسپرم را بیش از حد گرم کرده و در کیفیت و تحرک آنها تاثیر منفی ‌گذارد .

نتایج مطالعه‌ای در دانشگاه هاروارد مشخص کرده است احتمال بروز اختلال نعوظ در مردان چاق و کم‌تحرک 5/2 برابر بیش از مردانی است که وزن متعادل دارند . در افراد چاق ، کاهش وزن حدود 10 کیلوگرم باعث تحریک هورمون‌ مردانه تستوسترون می ‌شود . همچنین تقویت عضلات لگن ، ران و باسن با فعالیت‌های ورزشی هوازی مانند پیاده روی تند باعث افزایش جریان خون در این نواحی شده و در کنار آن کنترل قند ، کلسترول و فشارخون در بازگشت میل جنسی و باروری تاثیر به سزایی دارد .

همچنین خوب است بدانید، بنا به گفته مهسا مهاجری:

اضافه وزن در زنان موجب افزایش هورمون های مردانه می شود ولی در عین حال از عواملی است که باعث نازایی و عدم تخمک گذاری استاندارد می شود و حتی خطر سقط جنین را هم به دنبال دارد زیرا چاقی باعث افزایش چربی بدن می شود و در نتیجه در تعادل هورمونی بدن اختلالاتی رخ می دهد که می تواند منجر به نازایی شود. بعلاوه کسانی که از چاقی زیادی برخوردار هستند به مرور زمان دچار افسردگی هم می شوند که این خودش عاملی مستقل در ناباروری محسوب می شود.

خوراکی هایی که دارای قند های ساده هستند قدرت باروری زن فرد را کاهش می دهند و همچنین موجب بالا رفتن احتمال ایجاد تخمدان پلی کیستیک می شوند، در نتیجه باید مصرف آنها مخصوصا در زنان به کمترین میزان برسد.ن

همچنین سعی کنید از فست فود هم فاصله بگیرید که این غذاها از چربی بالایی برخوردار هستند و سطح کلسترول بدن را افزایش می دهند و در نتیجه قدرت باروری را کاهش داده و در تولید اسپرم، اختلال ایجاد می کنند.

و بنا به گفته مشاور تغدیه مرکز درمان ناباروری قفقاز جهاد دانشگاهی اردبیل؛

کسانی که چاق هستند با کم کردن 10 درصد از وزن خود می توانند تا 30 درصد قدرت بارداری خود را افزایش بدهند که این امر با ورزش و تغذیه مناسب به راحتی عملی خواهد شد.

 

5) این گوشت های هورمونی …

عوامل ناباروری

مصرف گوشت هایی که به دام آن هورمون های جنسی تزریق شده باشد و یا غذای آلوده به برخی مواد شیمیایی موجود در پلاستیک ها و آفت کش ها می تواند در بروز ناباروری به خصوص در مردان دخیل باشد . همچنین احتمال دارد مصرف مقدار زیاد ماهی های آلوده به جیوه و گوشت های چرب حاوی آلاینده های شیمیایی به وسیله مادران باردار ، آثار نابجایی بر رشد بیضه جنین گذاشته و باعث ناباروری این نسل در آینده شود.
این را هم بدانید بسیاری از مکمل‌های نیروزا حاوی هورمون‌هایی است که با کاهش یا افزایش غیر طبیعی هورمون های جنسی و اختلال در کارکرد دستگاه تناسلی باعث عقیم‌ شدن مصرف‌ کننده می شود . به عنوان مثال در مردان مصرف غذاها یا داروهایی که هورمون استروژن یا تستوسترون بسیار بالایی دارد تولید اسپرم را کاهش داده و در زنان زیادی این هورمون ایجاد کیست های تخمدانی و رحمی می کند اما مقدار متعادل تستوسترن در مردان و استروژن در زنان برای باروری ضروری است.

6) مراقب بسته بندی غذاها باشید

تحقیقات نشان داده است بیسفنول A ترکیبی شیمیایی است که در بسیاری از بسته بندی های پلاستیکی محصولات غذایی به کار می رود که این ماده از پوست هم می گذرد و می تواند سبب کاهش کیفیت اسپرم مردان شده و تمایلات را کاهش دهد . این ترکیب در بسیاری از بطری های آب ، شیشه های پلاستیکی شیر ، رزین داخل قوطی نوشابه و کنسرو وجود دارد . جالب است بدانید رد پای این ماده در رسیدهای چاپی عابر بانک ها و صندوق فروشگاه ها هم یافت شده است . این ماده به محض تماس با دست جذب پوست می شود و در حال حاضر به زنان باردار توصیه شده است تا حدامکان از دست زدن به این نوع رسیدها خودداری کنند.

7) برخی از دارو های گیاهی و دمنوش های گیاهی

شنبلیله نخورید

زعفران و چای کوهی هر دو موجب تحریک رحم و در نتیجه سقط جنین می شوند. بعلاوه شنبلیله باعث ناهنجاری هایی در دستگاه عصبی مرکزی جنین می شود و همچنین خطر سقط جنین را هم به دنبال دارد. البته از مرزنجوش هم غافل نشوید که در آزمایشی حیوانی مشخص شد که موجب برخی از ناهنجاری ها در نوزاد می شود.

رازیانه و شیرین بیان خطرناک هستند

مصرف برخی از گیاهان دارویی به هرشکلی که باشد (دمنوش یا غیر دمنوش) می تواند موجب سلول های جنین را تحریک کرده و سبب آزار آنها بشود. شیرین بیان و رازیانه از گیاهانی هستند که در دوران بارداری مضر می باشند چراکه موجب انقباض رحم و در نتیجه سقط جنین می شوند. همچنین بر اساس مطالعات حیوانی ای که بر روی آویشن شده است، استفاده از آویشن موجب تغییر اندازه جفت خواهد شد.

احتیاط در مصرف زنجبیل

همان طور که در مقاله  خواص زنجبیل گفتیم، زنجبیل از خواص بسیار زیادی برخوردار است ولی باید دانست که مصرف زنجبیل، در دوران بارداری احتمال بروز خطراتی همچون زردی نوزاد، اختلالات تنفسی نوزاد و … را به همراه دارد، لذا بهتر است از آن صرف نظر کنید.

دمنوش های خطرناک و دوران بارداری 

متخصص طب ایرانی، سید کاظم کاظمینی به زنان باردار سفارش می کند که در استفاده از دمنوش های گیاهی مخصوصا در 3 ماه اول بارداری احتیاط نمایند.
مصرف خودسرانه دمنوش های گیاهی به هیچ عنوان توصیه نمی شود زیرا مطالعات انسانی وسیعی بر روی این دمنوش ها صورت نگرفته است، البته اگر طبیب ماهری در طب سنتی دمنوشی را برای خانم بارداری تجویز کند در اینجا مصرف آن نه تنها مشکلی ندارد بلکه مفید هم خواهد بود.
همچنین خوب است بدانید که برخی از این دمنوش ها از این قاعده مستثنی شده اند لذا مصرف دمنوش های سیب، گل محمدی و به در دوران بارداری نه تنها هیچ خطری برای مادر یا جنین ندارند بلکه حتی برای درمان مشکلات تهوع و لکه بینی بانوان باردار هم مفید می باشند.
به طور کلی باید دانست که موادی که در 3 ماه اول دوران بارداری مصرف می شوند خیلی مهم هستند و همچنین در ماه های آخر هم باید احتیاط بیشتری کنید چراکه مواد خوراکی و داروهایی که مصرف می کنید به نوزاد هم منتقل می شود و اثرات سمی دارو به بدن او هم منتقل می شود.
اینکه یک مادر از چه مواد غذایی ای در دوران بارداری و شیردهی استفاده می کند در سلامت فرزند هنگام تولد و حتی سلامت او در بزرگسالی موثر خواهد بود.
بنابراین در دوران بارداری سراغ هر دارو و هر دمنوش گیاهی ای نروید و حتما قبل از مصرف آنها، با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
و در آخر به برخی از دمنوش های خطرناک دوران بارداری اشاره می کنیم: دمنوش دارچین، دمنوش زیره، دمنوش بابونه، دمنوش زعفران، دمنوش آویشن، دمنوش پونه، دمنوش رازیانه، دمنوش چای کوهی و … .

6) الکل، قلیان و سیگار ممنوع

عوامل ناباروری

مصرف مشروبات الکلی با آسیب به کبد می تواند تنظیم ، تحریک و ترشح هورمون های جنسی را مختل کند . الکل تا 50 درصد باعث کاهش قابلیت باروری شده و تولید اسپرم های غیر عادی و ناهنجار را افزایش می دهد . قلیان نیز به دلیل دارا بودن آرسنیک ، کروم ، سرب و کبالت موجب تغییرات ژنتیکی در نطفه شده و تولید اسپرم را کاهش می دهد . اثر منفی سیگار هم به قدری زیاد است که به راحتی می توان ناباروری مردان را به آن نسبت داد.|جام جم سرا|فاخره بهبهانی

5 نکته مهم در بارداری که حتما باید بدانید:

1) افزایش قدرت باروری با غذاهای بارور کننده!

اما سئوال اصلی اینکه چه غذاهایی می تواند بر کیفیت و قدرت باروری نطفه اثر گذار باشد و آیا غذاهایی هم وجود دارد که تیشه به ریشه باروری بزند؟

مطالعات نشان داده است زنان و مردانی که میزان مصرف غذاهای سبوس دار ، میوه ، سبزی و حبوبات پرفیبر در برنامه غذایی روزانه شان بالا نیست کیفیت نطفه خوبی ندارند . تحقیقات پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیای آمریکا نشان داده است احتمال غیرطبیعی بودن اسپرم در مردانی که رژیمی غنی از انواع غلات‌ دارند 20 تا 30 درصد کمتر است .

به همین دلیل پزشکان به مردان و زنان توصیه می ‌کنند از 3 ماه قبل از اقدام به بچه ‌دار شدن به تغذیه شان توجه بیشتری کرده و مصرف مواد غذایی حاوی آنتی ‌اکسیدان‌ ، روی و اسید فولیک را در اولویت قرار دهند . لازم است بدانید مواد غذایی حاوی ویتامین C و E از نقص اسپرم جلوگیری کرده و تحرک آن را افزایش داده و از میزان استرس می کاهد . مغزهایی همچون بادام ، بادام زمینی ، گردو و کنجد بهترین منبع تامین کننده ویتامین E است و وجود این ویتامین به همراه ویتامین B ، A و منیزیم برای تولید سلول تخم ضروری است . اما در بین ریزمغذی ها روی از همه مهمتر است . رشد و نمو رحم ، تولید اسپرم ، افزایش مایع منی و هورمون مردانه تستوسترون (هورمونی که در تولید و حرکت اسپرم‌ها اثر گذاراست) به روی بستگی دارد . روی با حفظ ترکیبات ژنتیکی اسپرم و تولید انرژی لازم برای فعالیت اسپرم ، نقش مهمی در باروری دارد . منابع سرشار روی گوشت گاو ، لوبیا چیتی ، ران مرغ ، لبنیات و کلیه محصولات دریایی است . سلنیوم موجود در میگو ، ماهی و گوشت کم چرب قرمز هم می تواند از آثار تخریب کننده رادیکال های آزاد روی اسپرم ها جلوگیری کرده و تحرک آن را زیاد کند.

2) غذای پرچرب شما را بارور نمی کند

عوامل ناباروری

یک تحقیق در دانشگاه هاروارد نشان داده است کلسترول و چربی های اشباع موجود در گوشت قرمز ، لبنیات پرچرب (کره ، روغن حیوانی ، خامه و سرشیر) ، انواع غذاهای رستورانی و آماده همچون همبرگر ، سیب زمینی سرخ شده ، سوسیس ، کالباس و… به احتمال زیاد می تواند تعداد اسپرم مردان و میزان فعالیت آن را کاهش دهد . درنتیجه برخلاف نظر عامه مردم مصرف غذاهای پرچرب و پرکالری قبل از مقاربت سبب افزایش ریسک باروری نطفه نمی شود.

3) ماهی، اسپرم را بارور می کند

یک بررسی جدید نشان داده است ، اسیدهای چرب امگا-3 که درانواع ماهی ها به خصوص ماهی آب های سرد اقیانوسیه و جلبک ها یافت می شود، برای رشد طبیعی اسپرم ضروری است. DHA جزیی از اسید چرب امگا-3 بوده و بخش مهمی از غشای سلولی اسپرم را تشکیل می دهد و در ساختاری به نام آکروزوم نقش دارد . آکروزوم ساختاری در سر اسپرم است که درون آن آنزیم هایی وجود دارد که با تجزیه لایه های بیرونی تخمک امکان لقاح را فراهم می کند . از سوی دیگر این نوع چربی احتمال تولید هورمون های تناسلی را نیز تحریک می کند . روغن های گیاهی همچون روغن زیتون ، کانولا ، بادام زمینی ، آفتابگردان و کنجد و همچنین بسیاری از مغزها و تخمه های خوراکی و نیز میوه آوکادو می تواند تا حدود زیادی ریزمغذی های ضروری و امگا-3 مورد نیاز بدن را برای بارور شدن تامین کند.

4) خود درمانی در دوران بارداری ممنوع

همانطور که می دانید بارداری موجب تغییرات فیزیولوژیک در بدن می شود. لذا در دوران بارداری بروز حالاتی همچون استفراغ، یبوست، تهوع و ریفلاکس بسیار طبیعی و شائع است.
در عین حال بعضی اوقات علاوه بر این عوارض، بیماری هایی همچون عفونت های تنفسی و سرماخوردگی و بیماری هایی بی ربط به بارداری رخ می دهد که در این زمان عموما بانوان باردار سراغ خود درمانی می روند و از آنجا که می دانند داروهای گیاهی از جهت عوارض، از دارو های شیمیایی بهتر هستند، به سراغ دارو های گیاهی می روند.

5) خانم‌ها، لطفا مراقبت کنید

نکته ای که بسیار حائز اهمیت است، زمان مصرف داروهای گیاهی است. باید دانست که استفاده از داروهای گیاهی در زمان های متفاوت و با توجه به شرائط زمانی مختلف تغییر می کند و نسخه ای ثابت برای مصرف داروهای گیاهی وجود ندارد.

بر اساس آمار های داده شده در چند سال گذشته بهره گیری از روش های طب مکمل و مخصوصا استفاده از طب گیاهی شیوع بیشتری یافته است. به عنوان نمونه گزارش شده است که در مردم تهران تقریبا 42 تا 66 درصد از آنان حداقل به یکی از روش های طب مکمل متوسل شده اند و در این بین، 38 تا 54 درصد را افرادی تشکیل می دهند که سراغ داروهای گیاهی رفته اند. همچنین خوب است بدانید که خانم ها سهم بیشتری در این روش ها نسبت به آقایان دارند.

برگرفته از توصیه های خانم دکتر مژگان تن ساز


در پایان؛ هر سوال یا نکته نظری دارید خوشحال می شویم از طریق نظرات آنرا با ما در میان بگذارید … 


 

دیدگاهی در مورد “عوامل ناباروری و نقش تغذیه در ناباروری مردان و زنان (بسیار مهم)

  1. محمد رضایی گفت:

    مقاله مفیدی بود
    واقعا یکی از عوامل ناباروری همون تغذیه نامناسب هست

  2. محسن گفت:

    متاسفانه تغذیه نقش موثری در باروری داره

  3. Sadat گفت:

    سلام من ای وی اف کردم و موفق نشدم لطفا برا نوبت بعد من وراهنمایی میکنید که قبلش چی بخورم

دیدگاهتان را بنویسید