چای ترش با خواص شگفت انگیز
چای ترش، نوشیدنی محبوب و پرطرفداری است که از گلهای خشک شده گیاه هیبیسکوس تهیه میشود. این گیاه بومی مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری آفریقا و آسیا بوده و سابقه مصرف آن به هزاران سال پیش باز میگردد. چای ترش به رنگ قرمز تیره، طعم ترش و مزه دلنشینی دارد و به عنوان یک دمنوش گیاهی پرخاصیت در طب سنتی جایگاه ویژهای دارد. چای ترش سابقهای طولانی در تاریخ دارد و از قرنها پیش در مصر، آفریقا و آسیا مصرف میشده است.در مصر باستان، چای ترش به عنوان نوشیدنی خنک کننده و شفابخش مورد استفاده قرار میگرفته است. در طب سنتی چینی، از چای ترش برای درمان بیماریهای کبد، کلیه و گوارش استفاده میشده است.
انواع چای ترش
این گیاه در مناطق مختلف دنیا کشت میشود و انواع مختلفی دارد که از نظر رنگ، طعم و شکل گلها با یکدیگر متفاوت هستند.
برخی از رایجترین انواع چای ترش عبارتند از:
* چای ترش قرمز: این نوع چای ترش رایجترین نوع است و از گلهای قرمز رنگ گیاه تهیه میشود. طعم این نوع چای ترش, ترش و مزه دلنشینی دارد.
* چای ترش سفید: این نوع چای ترش از گلهای سفید رنگ گیاه تهیه میشود. طعم این نوع چای ترش ملایمتر از چای ترش قرمز است و کمی طعم گلی دارد.
* چای ترش بنفش: این نوع چای ترش از گلهای بنفش رنگ گیاه تهیه میشود. طعم این نوع چای ترش شبیه به چای ترش قرمز است، اما کمی طعم میوهای نیز دارد.
* چای ترش مخلوط: این نوع چای ترش از مخلوط گلهای قرمز، سفید و بنفش گیاه تهیه میشود. طعم این نوع چای ترش ترکیبی از طعمهای چای ترش قرمز، سفید و بنفش است.
نمودار ارزش غذایی چای ترش (به ازای هر 100 گرم)
کالری 1 کیلوکالری
چربی 0.1 گرم
چربی اشباع شده 0 گرم
چربی ترانس 0 گرم
چربی غیر اشباع چندگانه 0 گرم
چربی غیراشباع تکگانه 0 گرم
کلسترول 0 میلیگرم
سدیم 3 میلیگرم
پتاسیم 12 میلیگرم
کربوهیدرات 0.9 گرم
فیبر 0.5 گرم
شکر 0.2 گرم
پروتئین 0.1 گرم
ویتامین C 15 میلی گرم
کلسیم 1 میلیگرم
آهن 0.2 میلیگرم
منیزیم 5 میلیگرم
نکته:
این مقادیر تقریبی هستند و ممکن است بسته به نوع چای ترش، روش تهیه و فرآوری آن کمی متفاوت باشد.
چای ترش به تنهایی کالری و کربوهیدرات قابل توجهی ندارد. با این حال، سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها است که میتوانند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشند.
روشهای متفاوت مصرف چای ترش و طرز تهیه آن
چای ترش، این دمنوش گیاهی را میتوان به روشهای مختلفی مصرف کرد و از طعم و خواص بینظیر آن لذت برد. در ادامه به بررسی روشهای متفاوت مصرف چای ترش و طرز تهیه آن میپردازیم:
-
دم کردن چای ترش:
* روش کلاسیک:
* به ازای هر نفر، یک قاشق غذاخوری گل خشک شده چای ترش را به همراه یک لیوان آب جوش در قوری بریزید.
* به مدت 5 تا 10 دقیقه دم بگذارید.
* میتوانید چای ترش را به صورت ساده یا با کمی عسل، نبات یا آبلیمو میل کنید.
* چای ترش سرد:
* 15 تا 20 گرم از چای ترش را با آب سرد در پارچ مخلوط کنید.
* به مدت 12 ساعت در یخچال بگذارید تا دم بکشد.
* میتوانید از چای ترش سرد به عنوان یک نوشیدنی خنک و گوارا در فصل گرما استفاده کنید.
-
استفاده در آشپزی:
* مربا: از گلهای چای ترش میتوان مربای خوشمزه و پرخاصیتی تهیه کرد.
* سس: چای ترش را میتوان به عنوان چاشنی و طعم دهنده در انواع سس و سوپ استفاده کرد.
* سالاد: گلهای چای ترش را میتوان به صورت خشک شده یا تازه به سالاد اضافه کرد و از طعم و رنگ زیبای آن لذت برد.
* دسر: چای ترش را میتوان در تهیه انواع دسر مانند ژله، پودینگ و کیک استفاده کرد.
-
مصرف موضعی چای ترش:
* لوسیون: از دم کرده چای ترش میتوان به عنوان لوسیون برای شستشوی صورت و روشن شدن پوست استفاده کرد.
* تونر: چای ترش به دلیل خاصیت آنتیاکسیدانی، میتواند به عنوان تونر طبیعی برای پاکسازی و شادابی پوست استفاده شود.
* ماسک مو: از دم کرده چای ترش میتوان به عنوان ماسک مو برای تقویت و درخشان شدن موها استفاده کرد.
نکات مهم:
* از گلهای تازه و باکیفیت چای ترش برای تهیه دمنوش و سایر مصارف استفاده کنید.
* چای ترش را میتوان به صورت مخلوط با سایر گیاهان دارویی مانند نعنا، گل محمدی و نسترن نیز دم کرد.
* افراد مبتلا به فشار خون پایین باید در مصرف چای ترش احتیاط کنند، زیرا ممکن است باعث افت فشار خون شود.
* مصرف چای ترش ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، بنابراین قبل از مصرف با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. در ادامه به تداخلات دارویی آن توضیحات بیشتری خواهیم داد.
خواص چای ترش
-
- کاهش فشار خون: چای ترش سرشار از آنتیاکسیدانها و ترکیبات فنولی مانند آنتوسیانینها است. یکی از شناختهشدهترین خواص چای ترش، تاثیر آن در کاهش فشار خون است. مطالعات نشان دادهاند که مصرف منظم این نوشیدنی میتواند به طور قابل توجهی فشار خون بالا را در افراد مبتلا به فشار خون خفیف تا متوسط، کاهش دهد. این ترکیبات با مهار آنزیم ACE، به شل شدن رگهای خونی و در نتیجه کاهش فشار خون کمک میکنند.
- کنترل کلسترول: چای ترش به دلیل دارا بودن آنتیاکسیدانها و ترکیبات فنولی، میتواند سطح کلسترول بد (LDL) و تریگلیسرید را در خون کاهش دهد و همچنین، این ترکیبات میتوانند به جذب کلسترول از روده کمک کرده و سطح آن را در خون کاهش دهند.
- سلامت قلب و عروق: افزایش عملکرد عروق خونی: چای ترش ممکن است به بهبود عملکرد اندوتلیوم، لایه داخلی رگهای خونی کمک کند. اندوتلیوم سالم برای تنظیم فشار خون، جریان خون و لخته شدن خون ضروری است.
- سرشار از آنتی اکسیدان: چای ترش سرشار از ویتامین C و آنتیاکسیدانها است که به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونتها کمک میکند. ویتامین C نقش مهمی در عملکرد گلبولهای سفید خون دارد و آنتیاکسیدانها با خنثی کردن رادیکالهای آزاد، از سلولهای بدن در برابر آسیب محافظت میکنند.
- کاهش وزن: 1. افزایش متابولیسم: چای ترش ممکن است با افزایش متابولیسم بدن به سوزاندن کالری بیشتر کمک کند. مطالعهای نشان داد که مصرف چای ترش به مدت دو هفته، متابولیسم چربی را در افراد چاق افزایش میدهد. 2. سرکوب اشتها: برخی مطالعات نشان دادهاند که چای ترش ممکن است اشتها را سرکوب کند و به این ترتیب به کاهش کالری دریافتی و لاغری کمک کند. 3. دفع ادرار: چای ترش یک دیورتیک طبیعی است، به این معنی که به دفع آب اضافی از بدن کمک میکند. این امر میتواند به کاهش نفخ و احساس سیری کمک کند و در نتیجه منجر به کاهش وزن شود. 4. ملین: چای ترش خاصیت ملین دارد و به هضم غذا و حرکت منظم روده کمک میکند. این امر میتواند به جلوگیری از یبوست و نفخ کمک کند که میتواند منجر به افزایش وزن شود. 5. چربی سوزی: برخی مطالعات نشان دادهاند که چای ترش ممکن است به سوزاندن چربی به خصوص چربی اطراف شکم کمک کند.
-
- ضد التهاب:آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضد التهابی موجود در چای ترش، با مهار فعالیت عوامل التهابی، به کاهش التهاب و درد کمک میکنند. خواص ضد التهابی چای ترش میتواند به تسکین درد و التهاب مفاصل، عضلات و همچنین التهابات داخلی بدن مانند ورم معده و روده کمک کند.
- سمزدایی بدن: چای ترش به دلیل خاصیت مدر (ادرار آور) بودن، به دفع سموم و مواد زائد از بدن کمک میکند و به پاکسازی کبد و کلیهها میانجامد. چای ترش با افزایش تولید ادرار، به دفع سموم و مواد زائد از طریق کلیهها کمک میکند. همچنین، این نوشیدنی میتواند به عملکرد بهتر کبد در سمزدایی بدن کمک کند.
- بهبود عملکرد دستگاه گوارش: چای ترش میتواند به هضم غذا، رفع نفخ و یبوست و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کند. چای ترش به دلیل دارا بودن فیبر، میتواند به حرکت بهتر غذا در دستگاه گوارش کمک کند. همچنین، این نوشیدنی میتواند با تحریک ترشح اسید معده، به هضم غذا به طور کامل کمک کند.
-
- سلامت کبد: کاهش التهاب کبد: چای ترش میتواند به کاهش التهاب در کبد کمک کند، که میتواند از بیماریهای کبدی مانند سیروز و نارسایی کبد جلوگیری کند. کاهش چربی کبد: برخی مطالعات نشان دادهاند که چای ترش میتواند به کاهش سطح چربی کبد در افراد مبتلا به کبد چرب کمک کند. محافظت از کبد در برابر سموم: چای ترش به محافظت از کبد در برابر سموم مضر مانند الکل و داروها کمک میکند.
- کاهش قند خون: برخی مطالعات نشان دادهاند که چای ترش میتواند به تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند. چای ترش با افزایش حساسیت سلولها به انسولین، به جذب بهتر قند خون کمک میکند.
- کاهش علائم افسردگی: مطالعه دیگری که در سال 2024 منتشر شد، نشان داد که چای ترش میتواند به کاهش علائم افسردگی در افراد مبتلا به افسردگی خفیف تا متوسط کمک کند. این مطالعه نشان داد که مصرف روزانه 500 میلیلیتر چای ترش به مدت 8 هفته، علائم افسردگی را تا 20 درصد کاهش میدهد.
- بهبود سلامت پوست: آنتیاکسیدانهای موجود در چای ترش به محافظت از پوست در برابر آسیبهای رادیکالهای آزاد و علائم پیری مانند چین و چروک کمک میکند.
عوارض جانبی و موارد منع مصرف چای ترش
چای ترش به طور کلی نوشیدنی امنی است و در صورت مصرف به مقدار متعادل، عوارض جانبی خاصی به همراه ندارد. با این حال، در برخی افراد ممکن است عوارضی مانند موارد زیر را ایجاد کند:
* مشکلات گوارشی: مصرف بیش از حد چای ترش ممکن است باعث نفخ، اسهال و درد شکم شود.
* افت فشار خون: چای ترش میتواند فشار خون را کاهش دهد.
* تداخل با داروها: چای ترش ممکن است با برخی داروها مانند داروهای کاهش فشار خون، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و داروهای شیمیدرمانی تداخل داشته باشد.
* داروهای کاهش فشار خون: چای ترش میتواند فشار خون را کاهش دهد، مصرف همزمان آن با داروهای کاهنده فشار خون ممکن است باعث افت شدید فشار خون شود.
* داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): چای ترش ممکن است با این داروها تداخل داشته باشد و خطر خونریزی معده را افزایش دهد.
* داروهای شیمیدرمانی: چای ترش ممکن است با این داروها تداخل داشته باشد و اثرات آنها را کاهش دهد.
* لیتیوم: چای ترش ممکن است سطح لیتیوم را در خون افزایش دهد و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
مصرف چای ترش را به تدریج شروع کنید و در صورت مشاهده هرگونه عوارض جانبی، مصرف آن را متوقف کنید.
از مصرف چای ترش به همراه داروها بدون مشورت با پزشک خودداری کنید
مصرف چای ترش در دوران بارداری: فواید و مضرات
مصرف چای ترش در دوران بارداری با توجه به شرایط خاص این دوره، ملاحظاتی دارد که باید به آنها توجه کرد. در ادامه به بررسی فواید و مضرات چای ترش برای زنان باردار میپردازیم:
فواید:
* کاهش فشار خون: چای ترش میتواند به طور قابل توجهی فشار خون بالا را در افراد مبتلا به فشار خون خفیف تا متوسط، کاهش دهد. این امر میتواند برای زنانی که در دوران بارداری به پره اکلامپسی مبتلا هستند، مفید باشد.
* کنترل قند خون: برخی مطالعات نشان دادهاند که چای ترش میتواند به تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند. این امر میتواند برای زنانی که در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا هستند، مفید باشد.
* تقویت سیستم ایمنی: چای ترش سرشار از ویتامین C و آنتیاکسیدانها است که به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونتها کمک میکند. این امر در دوران بارداری که سیستم ایمنی بدن زن باردار ضعیفتر است، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
* کاهش وزن: چای ترش میتواند به عنوان یک مکمل در برنامه کاهش وزن، به افزایش متابولیسم و چربیسوزی کمک کند.
* سمزدایی بدن: چای ترش به دلیل خاصیت مدر (ادرار آور) بودن، به دفع سموم و مواد زائد از بدن کمک میکند و به پاکسازی کبد و کلیهها میانجامد.
مضرات:
* افت فشار خون: چای ترش میتواند فشار خون را کاهش دهد.
* تداخل با داروها: چای ترش ممکن است با برخی داروها مانند داروهای کاهش فشار خون، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و داروهای شیمیدرمانی تداخل داشته باشد.
* زایمان زودرس: برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف زیاد چای ترش در دوران بارداری ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.
قبل از مصرف چای ترش در دوران بارداری یا شیردهی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
طبع چای ترش و افراد مناسب برای مصرف آن
چای ترش طبعی سرد و خشک دارد. به همین دلیل، مصرف آن برای افراد گرم مزاج، به خصوص در فصول گرم سال، میتواند مفید باشد.
افراد گرم مزاج که علائمی مانند تعریق زیاد، جوش و سرخ شدن پوست، یبوست، کمبود خواب، پرخاشگری و بیقراری دارند، میتوانند از چای ترش برای متعادل کردن مزاج خود استفاده کنند.
مصرف چای ترش به افراد سرد مزاج، به خصوص در فصول سرد سال، توصیه نمیشود. زیرا میتواند علائم سردی مزاج مانند ضعف و خستگی، نفخ شکم، اسهال، سردی دست و پا، افسردگی و بیحوصلگی را تشدید کند.
نکاتی برای مصرف چای ترش:
* افراد سرد مزاج میتوانند چای ترش را با مصلح مانند عسل، خرما، زنجبیل یا دارچین مصرف کنند تا از عوارض جانبی آن جلوگیری شود.
افراد مناسب برای مصرف چای ترش:
* گرم مزاجان: برای متعادل کردن مزاج و رفع علائم گرمی مزاج
* افراد مبتلا به فشار خون بالا: برای کاهش فشار خون
* افراد مبتلا به دیابت نوع 2: برای تنظیم قند خون
* افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف: برای تقویت سیستم ایمنی
* افراد چاق: برای کمک به کاهش وزن
* افراد مبتلا به کبد چرب: برای بهبود عملکرد کبد
* افراد مبتلا به افسردگی: برای بهبود خلق و خو
چای ترش به تنهایی طعم ترش و دلنشینی دارد، اما میتوانید با ترکیب آن با مواد مختلف، طعم و خواص آن را به طور قابل توجهی ارتقا دهید. در اینجا چند ایده برای ترکیب چای ترش با مواد دیگر ارائه میشود:
میوهها:
* نارنج: اضافه کردن چند برش نارنج به چای ترش، طعم ترش آن را متعادل میکند و به آن عطر و طعم مرکباتی دلنشینی میبخشد.
* لیمو: کمی آبلیمو میتواند طعم ترش چای ترش را تشدید کند و به آن ویتامین C نیز اضافه کند.
* زغال اخته: زغال اخته طعم ترش و شیرینی دارد که به خوبی با طعم ترش چای ترش ترکیب میشود.
* هلو: اضافه کردن چند تکه هلو به چای ترش، طعمی شیرین و گوارا به آن میدهد.
* گیلاس: گیلاس طعم ترش و ملسی دارد که میتواند طعم چای ترش را منحصر به فرد کند.
* آناناس: اضافه کردن چند تکه آناناس به چای ترش، طعمی گرمسیری و دلنشین به آن میدهد.
گیاهان و ادویهها:
* نعناع: نعناع طعم خنک و طراوتبخشی دارد که به خوبی با طعم ترش چای ترش ترکیب میشود.
* بوه مادران: بادرنجبویه خاصیت آرامشبخش دارد و میتواند به رفع اضطراب و استرس کمک کند.
* زنجبیل: زنجبیل طبع گرمی دارد و میتواند به متعادل کردن طبع سرد چای ترش کمک کند.
* دارچین: دارچین طعم گرم و شیرینی دارد که به خوبی با طعم ترش چای ترش ترکیب میشود.
* گل محمدی: گل محمدی عطر و طعم دلنشینی دارد که میتواند چای ترش را به یک نوشیدنی لوکس تبدیل کند.
* زعفران: زعفران رنگ و طعم بینظیری به چای ترش میدهد و خواص آنتیاکسیدانی آن را نیز افزایش میدهد.
شیرین کنندهها:
* عسل: عسل طبیعی شیرین کنندهای سالم و مغذی است که به خوبی با طعم ترش چای ترش ترکیب میشود.
* شکر: شکر طعم چای ترش را شیرین و دلچسب میکند.
* استویا: استویا یک شیرین کننده طبیعی بدون کالری است که برای افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که به دنبال کاهش وزن هستند مناسب است.
* خرما: اضافه کردن چند عدد خرما به چای ترش، طعمی شیرین و طبیعی به آن میدهد و به آن فیبر و پتاسیم نیز اضافه میکند.
نکات:
* میتوانید از ترکیبهای مختلف میوهها، گیاهان و ادویهها برای طعم دادن به چای ترش استفاده کنید.
* میزان مواد را به دلخواه خود تنظیم کنید.
* چای ترش را میتوانید به صورت گرم یا سرد میل کنید.
* برای تهیه چای ترش سرد، چای ترش را دم کرده و سپس آن را در یخچال خنک کنید.
* میتوانید از چای ترش در تهیه انواع نوشیدنیهای خنک مانند شربت و اسموتی نیز استفاده کنید.
امیدواریم از این ایدهها برای ترکیب چای ترش با مواد مختلف لذت ببرید!
مقدار مجاز مصرف چای ترش و بهترین زمان برای استفاده از آن
مقدار مجاز مصرف چای ترش:
به طور کلی، مصرف روزانه 2 تا 3 فنجان چای ترش برای افراد سالم، بیخطر است.
بهترین زمان برای استفاده از چای ترش:
چای ترش را میتوان در هر زمان از روز مصرف کرد.
برخی افراد ترجیح میدهند چای ترش را صبحها به عنوان اولین نوشیدنی روز خود مصرف کنند. این کار میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و افزایش انرژی کمک کند.
چای ترش را میتوان بعد از غذا نیز مصرف کرد. این کار میتواند به هضم غذا و کاهش نفخ کمک کند.
از مصرف چای ترش قبل از خواب خودداری کنید، زیرا میتواند باعث بیخوابی شود.
در این مقاله، به بررسی موضوع چای ترش پرداختیم. در ابتدا به ارائه اطلاعات کلی در مورد آن پرداختیم. بعد از آن به طور مفصل خواص, عوارض و نکات مهم مصرف این چای خوش طعم را آموختیم و سعی داشتیم به تمامی موارد مد نظر شما عزیزان بپردازیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد و با توجه به نکاتی که گفتیم به بهترین نحو با توجه به نیاز خود از این نوشیدنی بینظیربهره ببرید.