بیماری دیسک از شیوع تا درمان آن با انواع روش ها
تعریف دیسک:
دیسک ها ، در واقع ساختمان‌های غضروفی هستند که هم باعث حرکت ستون مهره ها می شوند و هم باعث جلوگیری از فشارهایی که به ستون مهره ها می آید. یعنی مانند کمک فنرهای ماشین نیرو های وارد شده به ستون مهره ها را خنثی می کنند.
دیسک گردن از دو قسمت تشکیل شده است یک قسمت حلقه دیسک و یک قسمت هسته دیسک گردن. هسته خاصیت ژلاتینی دارد و کاملاً در داخل حلقه دیسک به شکل کروی قرار دارد. حلقه دیسک از ۲۰ لایه کلاژن به هم تابیده درست شده است. اگر بخواهیم مثال عینی از دیسک بزنیم ، دیسک مانند تایر ماشین است. قسمتی که لاستیک شامل هوا است ، به منزله هسته‌ای دیسک و تایرلاستیکی در اطراف ، به منزله ی حلقه دیسک در نظر گرفته می شود.
جایگاه دیسک:
به قسمت‌های استخوانی ستون فقرات، مهره گفته می‌شود. در بین هر دو مهره از ستون فقرات دیسکها قرار دارند. رباط های ستون فقرات نیز به دور مهره‌ها و دیسکها پیچیده‌اند و از آنها حفاظت می‌کنند. ستون فقرات دارای هفت مهره در قسمت گردنی، 12 مهره در قسمت میانی( ستون فقرات سینه‌ای) و 5 مهره در قسمت کمری است و همچنین بعد از مهره‌های کمری 5 مهره‌ی خاجی قرار دارد که این مهره‌ها به هم چسبیده‌اند و در نهایت به استخوان دنبالچه وصل شده‌اند.
فتق دیسک :
با گذشت زمان به تدریج تایر ماشین ساییده می شود. ممکن است لاستیک داخل تایرماشین پنچر شود یا ممکن است سیم هایی که در داخل تایر ماشین قرار گرفتند از هم گسسته شوند و قسمتی که لاستیک که محتوی هواست به صورت برجستگی از قسمتی از تایر بیرون بزند. همین اتفاقات در دیسک گردن و دیسک کمر انسان هم اتفاق می افتد. ما گردنمان را هر روز هزاران بار حرکت می دهیم و کمرمان را هزاران بار خم و راست می کنیم همین باعث پیدایش ترک ریز در حلقه دیسک می شود. در اکثر افراد این حلقه ها توسط قدرت شفابخشی بدن ترمیم می‌شوند ، اما در عده‌ای از افراد میزان پارگی بیش از میزان ترمیم است. و این ترک ها به هم پیوسته و بزرگ شده و فرصتی را ایجاد می کند که فشار داخل دیسک ، باعث شود تا هسته دیسک از داخل این شکاف ها به بیرون انتشار پیدا کند و به این ترتیب هسته دیسک بر روی ریشه عصبی فشار وارد می آورد و باعث علائم عصبی می‌شود که این حالت را پارگی دیسک یا فتق دیسک می گویند.
شکل اصلی دیسکها زمانی که تحت فشار نباشند، کروی است و مانند بلبرینگ فشارها را به طور يکنواخت به تمام جهات منتقل مي‌کنند .
اجزاء دیسک :
هر دیسک شامل دو قسمت است:
1- بخش مرکزی بنام هسته دیسک که نرم و قوام ژله مانند دارد. به این قسمت، نوکلئوس پالپوزوس میگویند. هسته دیسک یک بخش قابل اتساع است. دیسکها در طول روز مقداری از آب خود را از دست میدهند و درنتیجه کوتاهتر شده، ولی با استراحت دوباره به طول اولیه خود برمی گردند. براین اساس، در اواخر روز به علت از دست دادن آب قد فرد 2 سانتی متر کوتاه تر از صبح است.
2- بخش محیطی (خارجی) که هسته دیسک را دربرمی گیرد. این قسمت، حلقه فیبری یا آنولوس فیبروزوس نامیده می‌شود. جنس بخش محیطی، فیبری غضروفی (فیبروکارتیلاژ) است. خاصیت ارتجاعی دیسک بستگی به ميزان آب موجود در هسته مرکزی و سالم بودن حلقه فیبری آن دارد. فشارهای اعمال شده به هسته دیسک به بخش محیطی دیسک انتقال می‌یابد. ازاین نظر، بخش محیطی در حفاظت از قسمت مرکزی نقش اساسی دارد.
عوامل بروز دیسک:
چندین عامل موجب بروز دیسک کمرمی شوند که عبارتند از:
1- آسیب یا فشار:
گاهی دیسک کمر بر اثر آسیب و فشار به کمر یا بر اثر روند طبیعی تحلیل رفتن بدن، قسمت نرم داخلی دیسک دیواره‌ی اطراف خود را می‌شکافد و بیرون می‌زند. این بیرون‌زدگی به عصب‌هایی که در اطراف دیسک قرار دارد فشار می‌آورد و آنها را تحریک می‌کند. همچنین بیرون زدگی دیسک کمر به لیگامنت‌هایی که مهره‌ها و دیسکها را در برگرفته‌اند فشار وارد می‌کند که باعث احساس درد در ناحیه مورد نظر می‌شود.
2- پارگی:
در برخی موارد هم پاره شدن دیسک بین مهره ای منجر به بیماری سیاتیک می گردد. با وجودی که مهره‌ها و دیسک‌های بین مهره‌ای L4 و L5 انعطاف پذیری و قابلیت تحمل فشار بالایی را دارند، با این حال بسیار مستعد آسیب و مشکلات ناشی از تحلیل رفتن هستند. صدماتی که ممکن است به این ناحیه وارد شود، عبارتند از: مهره‌ی L4 روی مهره‌ی L5 سر می‌خورد و به سمت جلو می‌رود و ریشه‌های عصبی را تحت فشار قرار می‌دهد و موجب درد در ناحیه کمر و پاها (سیاتیک) می‌شود.
دیسک L4L5 که بین مهره‌های L4 و L5 قرار دارد دچار بیرون زدگی می‌شود و باعث فشار به ریشه‌های عصبی و درد کمر و پاها (سیاتیک) می‌شود.
3- افزایش سن:
آسیب دیسک بین مهره‌ای به علت ضربات یا تغییرات تدریجی ناشی از افزایش سن (فرایند پیری) اتفاق می‌افتد. ضایعه دیسک بین مهره‌ای با افزایش سن بیشتر می‌شود. فرایند پیری ازطریق کاهش مقدار آب موجود در قسمت هسته دیسک، از خاصیت ارتجاعی آن می‌کاهد. همچنین خاصیت ارتجاعی بخش محیطی دیسک بین مهره‌ای که از حلقه فیبری غضروفی تشکیل شده‌است، با افزایش سن کاهش می‌یابد که در برخی از افراد ممکن است سریعتر از زمان مورد انتظار رخ دهد. کاهش خاصیت ارتجاعی بخش محیطی و مرکزی دیسک بین مهره‌ای، یک عامل مهم آسیب آن محسوب می‌گردد.
انواع دیسک:
دیسک به طور کلی به دو نوع تقسیم می شود.
الف) دیسک گردن. ب) دیسک کمر.
الف) دیسک گردن:
گردن انسان از هفت قطعه استخوان که مهره نامیده می شوند درست شده است. در بین این مهره های استخوانی دیسک های بین مهره ای قرار دارند. آسیب های وارد شده به این ناحیه باعث ایجاد درد گردن می گردد. گردن انسان به صورت یکپارچه درست نشده است چرا که اگر گردن ما یکپارچه بود و از هفت قطعه تشکیل نشده بود، ما نمی‌توانستیم گردن خود را حرکت دهیم. بنابراین با کمک دیسک ها ما میتوانیم گردن خود را به جلو و عقب اطراف حرکت دهیم و یا اینکه آن را به طرفین راست و چپ بچرخانیم .
علائم دیسک گردن:
علائمی که دیسک گردن ایجاد می کند شامل :
1- درد گردن:
درد گردن شایعترین علائم بیماری دیسک گردن است. درد گردن از نوع درد های مکانیکی است ، یعنی با حرکت بدتر می شود و با استراحت بهتر می شود. درد گردن گاهی در شب ها افزایش پیدا می کند. زیرا در شب ها عضلات ما شل می‌شوند و گردن دیگر حالت مستقیم خود که در حالت بیداری دارد را از دست می دهد. در واقع فشار بیشتری به ستون مهره ها وارد می شود. عبارت ساده تر ، عضلات موقتی که بیماری مانند یک گردنبندی دور گردن را گرفته است و حرکت آن را محدود می کند ولی وقتی میخوابیم این عضلات شل می شوند و به همین جهت درد ناشی از دیسک گردن در شب ها افزایش پیدا می کند.
۲- علائم ریشه‌ای:
دومین علامت شایع دیسک گردن به علت فشار به ریشه های عصبی ایجاد می شود و بر حسب این که بر کدام یک از ریشه های عصبی فشار وارد شود ، درد ممکن است به شانه ، بازو ، ساعد و یا انگشتان دست انتشار پیدا کند. چون دیسکها در اکثر موارد در یک طرف مثلاً طرف راست یا چپ دچار می‌شوند، معمولاً درد اندام فوقانی بیمار یک طرفه است.
علائم ریشه ای خود چند نوعند که عبارتند از:
الف) انتشار درد از گردن به شانه: انتشار درد از گردن به شانه ، که معمولاً یک طرفه است و بیماری که دچار درد شانه است و معمولاً ریشه عصبی پنجم گردنی که C5 نامیده می‌شود تحت فشار است. ریشه عصبی C5 در اثر پارگی های دیسک ۴ و ۵ (C4C5) تحت فشار قرار می گیرد.
ب) انتشار درد از گردن به بازو: گاهی درد بیمار به بازو انتشار پیدا می کند که اگر در قسمت جلو بازو انتشار پیدا کند ، نشانه فشار به ریشه عصبی ششم گردنی یا C6 است و اگر درد به پشت بازو انتشار پیدا کند ، معمولاً نشانه فشار به ریشه عصبی هفتم گردن یا C7 است.
ج) انتشار درد از گردن به ساعد: دردهایی که در قسمت جلو یا کناره خارجی ساعد انتشار پیدا می کنند ، معمولاً در اثر فشار به ریشه عصبی ششم گردنی یا C6 است ، و دردهایی که به پشت ساعد تیر می کشد نشانه فشارعصبی هفتم گردنی یا C7 است.
د) انتشار درد به انگشتان دست: دردی که به انگشت شست تیر میکشد ، نشانه فشار بر روی ریشه ششم گردنی یاC6 است و دردی که به دو انگشت سبابه یا میانی تیر می کشد نشانه فشار بر روی ریشه هفتم گردنی یاC7 است و دردی که به انگشت کوچک یا انگشت حلقه می زند ، نشانه فشار بر روی ریشه هشتم گردنیC8 است. اگر بیمار در چند سطح دیسک دچار بیماری دیسک باشد معمولاً مخلوطی از این علائم را نشان می دهد.
پارگی دیسک گردن:
دیسک گردن ، بیماریهای مختلفی می تواند پیدا کند. همانطور که می دانید دیسک گردن از دو قسمت درست شده است : یک سطح دیسک نوکلئوس پولپوزوس یک حلقه دیسک آنالوس فیبروزوس نامیده می‌شود. برای روشن شدن انواع بیماریهای دیسک مثالی می زنیم : دیسک گردن شبیه تایر ماشین است ، در داخل تایر ماشین یک لاستیک وجود دارد که آن را باد می کنند و دور آن تایر ماشین قرار گرفته است. حال اگر فشار داخل تایر ماشین بالا رود چه اتفاقی می افتد مثلاً به جای ۲۰ بار ۴۰ بار هوا وارد آن کنیم. قاعدتاً لاستیک می ترکد و تایر ماشین را نیز میترکاند. اگر سوزنی وارد آن شود لاستیک دیگر حالت کروی خود را از دست می دهد و با ادامه راه رفتن ماشین ، تایر پاره و پاره تر می شود.
ب) دیسک کمر:
به بالشتک ها یا صفحاتی از جنس غضروف که در ستون فقرات بدن انسان بين مهره های کمری استخوانی قرار دارند دیسک کمر گفته می شود. كمر انسان دارای 5 مهره کمر است كه در پايين آنها نیز استخوان مثلثي شكلي به نام استخوان خاجي قرار گرفته است. بنابراین در ناحيه كمر تعداد دیسک های بین مهره ای 5 عدد می باشد. وظيفه اصلي دیسک ها در ستون فقرات بدن انسان ضربه‌گير بودن آن است. به عبارتی دیسک ها، فشارهايی را كه به ستون فقرات وارد مي‌شود را جذب مي‌كند و همچنين کمک در بهبود حركت بين مهره‌ها می نماید. بنابراین همه افراد دیسک کمر دارند و منظور از بیماری دیسک کمر فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر می باشد که البته یکی از صعب العلاج ترین بیماری های ستون فقرات می باشد که در عین حال قابل درمان است.
دیسک کمر از ساختار ژله ای شکلی که عمدتا از آب و کمی پروتئین است ساخته می شود. معمولا افراد دیسک را کمردرد هایی می دانند که بسیار دردناک بوده و مانع فعالیتهای روزانه می شود. بیماری دیسک کمر هم در مردان و هم زنان تقریبا با شدت مساوی مشاهده می شود. بعضی از منابع معتقدند در مردان 30تا 50ساله فتق دیسک کمر کمی بیشتر دیده می شود. متاسفانه امروزه روز به روز با سونامی افزایش شیوع و کاهش سن ابتلا به کمر درد به علت دیسک کمر مواجه هستیم.
انواع دیسک کمر:
دیسک کمر برحسب ضعف و شدت بیماری به دیسک کمر بسیار خفیف ، دیسک کمر خفیف ، دیسک کمر متوسط و دیسک کمر شدیدتقسیم می شود. شایان ذکر است علائم اولیه دیسک در اغلب افراد ضعف عضلات ناحیه کمر و شکم است. به دنبال آن دیسک ضعیف شده و بدنبال یک حادثه جابجا شده و با فشار به اعصاب موجب بروز کمر درد و درد ساق پا، ران و … شوند.
درمان دیسک کمر مهره 4 و 5 از همه شایعتر و راحت تر از نظر تزریقات ستون فقرات است. گاهی درمان دیسک کمر مهره 5 و S1 از نظر تزریقات زیر سونوگرافی و تلوزیون های اطاق عمل یا C-Arm سخت تر است. از همه دیسک ها مهمتر و سخت تر درمان دیسک کمر مهره L1 و L2 می باشد.
خطرناکترین دیسک کمر ، دیسک کمری است که در ناحیه بالایی کمر و دیسک L1 L2 می باشد که نزدیک نخاع می باشد و در صورت عدم درمان ممکن است منجر به صدمه به سیستم ادراری و دفعی و جنسی شود.
علایم دیسک کمر:
## درد موضعي در ناحيه كمرکه در یسیاری از بیماران ممکن است وجود نداشته باشد!
## درد انتشاری در پاها به عنوان یکی از مهمترین علائم دیسک کمر مطرح می باشد. علایم دیسک کمر در پاها بسیار متغیر و در حدود 30 نوع علامت مختلف است.
## احساس ناتوانی یا گرفتگی در پاها و خصوصا درد پشت زانوها.
## بی حسی و ضعف عضلانی.
## احساس گزگز و مور مور و خواب رفتگی در پاها.
## احساس سوزش عضلانی.
بسیاری از بیمارانی که دچار گزگز و مور مور در پا ها می باشند ابتدا به بیماری ام اس شک می کنند . در حالی که خواب رفتگی پا بیشتر به دلیل تحریک ریشه عصب توسط دیسک کمر می باشد تا بیماری ام اس. در ام اس بسیاری از علایم از جمله ضعف و دو بینی و… بسیار بارز تر می باشد.
دیسک کمر ممکن است موجب کمردرد بسیار شدید شود ولی خصوصا در موارد مزمن ممکن است اصلا کمردرد هم نداشته باشد و فقط علائم درد باسن و درد ساق و کناره پا ایجاد کند.
بیمار با دیسک کمر شدید ممکن است از درد شدید کمر و با انتشار به باسن و پاشنه شکایت داشه باشد و بی حسی پاها و بی قوتی پاها و کاهش تمایل جنسی و اختلالات ادراری مانند کاهش یا تند شدن ادرار ممکن است از علائم دیسک کمر شدید باشد.
دیسک کمر به کجا می زند؟
در برخی مواقع فتق دیسک کمر دردی در کمر ایجاد نمی کند ولی دیسک باعث ایجاد درد پا و درد در ناحیه ساق پا و یا ران فرد شود . بنابراین ممکن است دیسک عامل ایجاد درد پا و درد در ران و ساق پا و باسن باشد ولی منشا اولیه درد ، در کمر باشد.
علل دیسک کمر ؟
دیسک کمر بیماری است که به دو روش ایجاد می شود.
1- فشار ناگهانی و شدید مانند برداشتن اجسام سنگین در حالت خمیده و ضربه خوردن و تصادف و موارد مشابه آن که این حالت ممکن است در جوانان به راحتی ایجاد شود.
2- فشار های تدریجی مثل: طولانی نشستن و رانندگی طولانی و ارتروز ستون فقرات و فشار زیاد به مفاصل فاست و …. که این موارد اغلب علت دیسک کمر در سنین بالاتر می باشند .
انواع بیماری های دیسک :
بیماری های دیسک عبارتند از:
1- بد کار کردن دیسک : دو نوع ماده مهم در هسته دیسک گردن وجود دارد. که یکی از آنها کراتین سولفات و نوع دیگر آن کندرویتین سولفات است. هرچه ما جوان تر باشیم میزان و کندری سولفات ها بیشتر از کراتین سولفات است و در کسانی که دیسک آنها در معرض خرابی است به دلایل ژنتیک، میزان کندرویتین سولفات کم است. همچنین درحلقه دیسک دو نوع کلاژن ۲ و ۱ وجود دارد. با افزایش سن کلاژن نوع ۲ کم شده و جای خود را به کلاژن نوع یک می دهد. در این صورت در گردن ترکهایی به وجود می آید که این ترک ها با افزایش حرکت باعث ترک خوردن بیشتر می شوند.
۲- ترکهای که در دیسک به وجود می آید : به دلایل ژنتیکی در عده ای از افراد با گذشت زمان ترک هایی در داخل دیسک گردن پیدا می شود. اصولاً در دیسک گردن ، سه نوع ترک در سه محور طولی ، عرضی و ارتفاعی به وجود می آید. این ترک ها اگر از حدی بزرگتر شوند در ام آر آی دیده می شوند.
۳- از دست دادن آب دیسک : مقدار قابل توجهی از ساختمان دیسک گردن را آب تشکیل می دهد و قاعدتاً ، هرچه دیسکی پرآب تر باشد نرم تر حرکت می کند و کار خود را بهتر انجام می دهد. اما با گذشت زمان در عده‌ای از افراد به دلایل ژنتیکی دیسک گردن ، آب خود را زودتر از افراد دیگر از دست می‌دهد. اصولاً مقاومت دیسک در برابر نیرویی که به آن وارد می شود بسته به میزان آبی که دارد در داخل دیسک وجود دارد. وقتی آب دیسک کم می شود ، دیسک گردن مستعد ترک خوردن می شود. کم آب شدن دیسک را دهیدراتاسیون می گویند ، که در ام آر آی دیده می شود. در ام آر آی فرد طبیعی ، دیسک های نرمال ، خاکستری رنگ هستند. اما دیسکی که آب خود را از دست داده در ام آر آی به رنگ سیاه دیده می شود. به همین جهت آن را دیسک سیاه می گویند.
۴- برجسته شدن دیسک : همانطور که ذکر شد : حلقه دیسک از ۲۰ لایه کلاژن به هم تنیده شده مانند تایر ماشین درست شده است. و اگر مثلاً ده لایه از این لایه های کلاژن از داخل پاره شوند ، دیسک در آن قسمت برجسته می‌شود. درست مانند اینکه تایر ماشین در قسمتی برجسته و قلمبه شود.
۵- پارگی دیسک : در این موارد ترک های کوچکی که در داخل دیسک به وجود می آیند به تدریج به هم می پیوندند و بزرگتر می شوند و با یک افزایش فشار دیسک ، مثلاً با بلند کردن یک جسم سنگین یا یک سرفه ، هسته دیسک در داخل یکی از این شکاف ها وارد شده و آن را گشاد می کند و به بیرون می ریزد و بر روی ریشه عصبی فشار می‌آورد.
۶- جدا شدن قطعه ای از دیسک : در این موارد قطعه ای از هسته که بیرون آمده است ، ارتباط خود را با هسته دیسک از دست می دهد و باعث فشار و ریشه عصبی می شود.
۷- باریک شدن و از بین رفتن دیسک : در این حالت دیسک از بین می‌رود و ارتفاع فضایی دیسکی کم می شود.
راهکار های درمانی انواع دیسک:
درمان دیسک بر حسب نوع دیسک و علائمی که بیمار دارد ،متفاوت است. قاعدتا اولین قدم در درمان دیسک ، درمانهای غیر جراحی است که اولین مرحله استفاده از داروهای ضد التهاب می باشد .عده‌ای از بیماران به این درمان ها پاسخ می دهند. در صورتی که بیمار به این درمان را پاسخ ندهد ، می توان از درمان های فیزیوتراپی نیز برای بیمار استفاده کرد. در صورتی که درمانهای غیر جراحی ظرف یک ماه نتواند درد بیمار را کم کند، درمانهای جراحی برای بیمار توصیه می‌شود. در صورتی که بیمار درد بسیار شدید داشته باشد یا علائم عصبی برای او ایجاد شده باشد ، مثلاً دچار ضعف عضلانی یا لاغر شدن عضلات بازو ، ساعد و دست بشود ، قاعدتاً اولین روش جراحی است و نباید وقت را صرف درمانهای غیر جراحی کرد. بنابراین درمان های جراحی در بعضی مواقع اولین خط درمانی است و در بعضی مواقع آخرین راه درمان است.
ولی در هر حال علائم بیمار نباید بیش از یک تا دو ماه باقی بماند. زیرا در بیمارانی که مثلاً به علت ضعف عضلانی نیاز به جراحی دارند یا افرادی که با درمان های طبی خوب نمی‌شوند هر چقدر عمل جراحی به تاخیر بیفتد ، قاعدتاً به ضرر بیمار می شود. زیرا بیمار نتیجه مطلوب را از عمل جراحی نمی گیرد.
درمان با دارو های شیمیایی و انجام تزریقات : (مختص پزشکی نوین)
درمان بدون جراحی اولین مرحله درمان پارگی دیسک، مخصوصا دیسک گردن است. در این مرحله به بیمار داروهای ضد التهاب داده می شود و در مواردی نیز می‌توان از تزریق های اپیدورال یا تزریق اطراف ریشه عصبی و یا از به کار بردن اشعه لیزر در داخل دیسک ها استفاده کرد. تقریباً ۸۰ درصد دیسک گردن را با این راه می‌توان درمان کرد و ۲۰ درصد دیسک های گردن خط من نیاز به عمل جراحی باز دارند.
درمان دیسک با طب سوزنی: (مختص طب سنتی)
طب سوزنی از هزاران سال پیش در چین و ژاپن و کره متداول بوده و اساس آن بر این است که اگر نقاط خاصی را در اندام های بیمار فشار دهیم یا که سوزن بزنیم باعث می شود که درد گردن بیمار بهبود پیدا کند.
درمان دیسک با دارو های گیاهی:
از نظر طب سنتی داروهای گیاهی مثل: زردچوبه، پودر درخت بید و… نیز سالها در کشورهای مختلف به عنوان درمان درد گردن و کمر استفاده می شده است.
درمان دیسک با حجامت و بادکش: (مختص طب سنتی و اسلامی)
حجامت و بادکش درمانی یکی از راههای کم کردن درد و درمان بیماری در طب سنتی است و سالیان سال مورد استفاده و اقبال قرار دارد برای درمان دیسک نیز از این دو روش از سالیان متمادی استفاده می شود.
درمان دیسک با هیدرو تراپی یا آب درمانی : (مختص طب نوین)
مثل پیاده روی در آب داخل استخر. چون بیمار در داخل آب ورزش های مخصوصی می‌کند این امر باعث بهبود درد ، افزایش دامنه حرکات مفاصل و کاهش اسپاسم عضلانی می شود. برای آب درمانی می توان از آب گرم یا جکوزی نیز استفاده کرد.
درمان دیسک با فیزیوتراپی: (مختص پزشکی معاصر)
اصولاً درمان های فیزیوتراپی شامل ماساژ بافت نرم گردن و عمق گردن ، به کار بردن لیزر ، امواج ماورا صوت و امواج مادون قرمز، تحریک الکتریکی TENS می باشد. فیزیوتراپی در اکثر موارد در دیسک های خفیف موثر است. فیزیوتراپی که شامل موارد زیر است:
۱- ماساژ بافت های عمقی گردن: چندین نوع ماساژ برای گردن وجود دارد. ولی ماساژ عمقی گردن موثرترین نوع ماساژ برای درمان فتق دیسک گردن می باشد. این کار باعث بالانس شدن و تنظیم شدن عضلات و کاهش اسپاسم عضلانی می شود.
۲- استفاده از گرما و سرما : هم گرما و هم سرما هر کدام در درمان دیسک گردن به کار می رود. گرما باعث افزایش جریان خون آن ناحیه می شود. با افزایش جریان خون و اکسیژن و مواد غذایی بیشتری به محل آورده می‌شود و مواد سمی دفع می شود. برعکس سرما که اصطلاحاً کرایوتراپی نامیده می شود جریان خون را آهسته می کند و باعث کاهش التهاب و درد می شود. برای ایجاد سرما ممکن است از قطعه یخ یا اسپری فلورو متان استفاده کرد که التهاب بافت را کم می کند. معمولا در اوایل ایجاد التهاب از سرما و پس از چند روز از گرما می توان استفاده کرد.
3- تحریک الکتریکی از راه پوست : در این روش از یک دستگاه جریان الکتریکی استفاده می شود. جریان های الکتریکی در مسیرهای مخصوص توسط مدهایی که به پوست بدن چسبانده می شوند داخل بدن می شود. ورود این تحریکات الکتریکی جلوی انتقال درد را در نخاع می گیرد و همچنین باعث کاهش اسپاسم عضلانی می شود. علاوه بر این باعث ترشح مواد به نام اندورفین در مغز انسان می شود که خود خاصیت ضد درد طبیعی دارد.
4- کشش یا ترکشن: با ایجاد کشش ، استخوان های ستون مهره ها از هم دور می شوند و فشار داخل دیسک کم می شود و در نتیجه میزان برجسته شدن دیسک کمر می شود. درست مانند اینکه اگر چرخ پنچر شود وقتی شما جک زیر اتومبیل می گذارید می بینید که تغییر شکل لاستیک بهتر می‌شود. پس از ایجاد بیماری دیسک معمولاً عضلات گردن کمتر استفاده می شوند. بنابراین ضعیف می شوند ، چون بیمار درد گردن دارد و گردن را کمتر حرکت می‌دهد ، مفاصل ستون مهره ها کمتر کار می کنند و در اصطلاح عامیانه میگویند مفاصل گردن خشک شده اند. بنابراین دچار کاهش انعطاف پذیری می شوند و همچنین عضله ها علاوه بر ضعیف شدن در اثر استفاده نکردن کوتاه می شوند.
5- تقویت عضلات: ستون مهره ها معمولاً مانند دکل های رادیو تلویزیون است که از چند طرف توسط کابل های محکمی کاملاً مستقیم نگه داشته شده است. در کسانی که دچار دیسک گردن می شوند معمولاً عضله های جلو و هم عضله های کناری و هم عضله های پشت ستون مهره ها دچار ضعف می‌شود. بنابراین یکی از کارهایی که در فیزیوتراپی انجام می‌شود تقویت عضلات فوق است.
6 – افزایش انعطاف پذیری: ستون مهره ها ، مانند دانه های تسبیح باید حرکت کنند. بنابراین اگر گردن ما خاصیت انعطاف پذیری نداشته باشد حرکات کمی باعث کش آمدن لیگامان ها و کپسول مفصلی و ایجاد درد می‌شود. یکی از اهداف فیزیوتراپی افزایش انعطاف پذیری است که با حرکات به جلو و عقب و چپ و راست در گردن ما لااقل در اثر کش آمدن کپسول های مفصلی و لیگامان ها درد ایجاد نشود.
7- کشیدن عضلات گردن: کشیدن عضلات گردن که ورزش های کششی نامیده می‌شود. باعث کشیده شدن لیگامان ها و تاندون ها و عضلات می شود و در نتیجه گردن می‌تواند بدون درد حرکات بیشتری را انجام دهد.
درمان دیسک با جراحی : (مختص طب نوین)
در صورتی که بیماری ظرف یک ماه تا ۲ ماه پس از انجام درمانهای غیر جراحی مانند دارو فیزیوتراپی ، همچنان دچار درد گردن یا علایم عصبی داشته باشد ، عمل جراحی دیسک برای وی توصیه می شود. در حین عمل جراحی دیسک ، زوائد استخوانی همراه با دیسک را برمی دارند و یک کیج پر از استخوان را در داخل فضای دیسک قرار میدهند. تا دو مهره به هم بچسبند و دیسک دیگر عود نکند.
دیدگاهتان را بنویسید